İzmir grevi ve bilmediklerimiz: Grev nedir? Lokavt hak mıdır?

Bugünlerde İzmir'deki grev konuşulurken, hakların neler olduğu, grev ve lokavtın ne olduğu konuşulmaya başlandı. Tartışmalar kimi zaman eksik bilgiler eşliğinde ilerlerken, grev hakkı ile ilgili bilinenler de yeniden gündemde. Bu bağlamda, grev ve lokavtın ne olduğunu hangi durumlarda ne şekilde devreye alındığını derledik.

Türkiye'de grev ve lokavt, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında düzenlenir. Özellikle toplu iş sözleşmelerinde uyuşmazlık yaşandığında gündeme gelir.

GREV NEDİR?

Grev, işçilerin topluca iş bırakması ve işyerindeki faaliyeti tamamen veya ciddi ölçüde aksatmasıdır. Grev kararı, toplu iş sözleşmesi sürecinde uzlaşma sağlanamaması halinde alınabilir. Grev, ancak kanunda belirtilen usullere uygun yapılırsa kanuni grev sayılır.

Peki kanuni grevin şartları nelerdir?

Bir grevin kanunen yasal olması için şu şartları taşıması gerekir:

  • Toplu iş sözleşmesi sürecinde uyuşmazlık tutanağı düzenlenmiş olmalı.
  • Bu tutanağın işverene tebliğinden en az 6 iş günü sonra, grev kararı alınabilir.
  • Grev kararı, tebliğden sonraki 6 iş günü içinde ilan edilmezse geçerliliğini yitirir.

Bazen bu koşullar sağlanmadan da grev kararı alınabilmekte: Kanun dışı grevler. Bu türden grevlerin özellikleri şu şekilde:

  • Siyasi amaçlı grevler,
  • Genel grev (tüm iş kollarını kapsayan),
  • Dayanışma grevi (başka işyerindeki greve destek amaçlı),
  • İş yavaşlatma, işi sabote etme gibi eylemler kanun dışıdır ve yaptırımı vardır.

Peki işçilerin en büyük silahı grevken işverenin bu durumda yapabileceği birşey var mı? Evet var: Lokavt

İşverenin veya işveren kuruluşunun, grev kararına karşılık olarak işçileri topluca işten uzaklaştırmasına lokavt denir.

Lokavt, grev gibi yalnızca toplu iş sözleşmesi uyuşmazlığı durumunda ve belirli kurallar çerçevesinde yapılabilir.

Lokavtın şartları ise şu şekilde:

  • İşçi sendikasının aldığı grev kararından sonra, işveren 6 iş günü içinde lokavt kararı alabilir.
  • Lokavt da grev gibi yalnızca kanuni yollarla uygulanabilir.

Kanun dışı lokavtlar ise şöyle:

Siyasi amaçlı, genel ve dayanışma lokavtları gibi uygulamalar da kanuna aykırıdır.

GREV VE LOKAVTIN ENGELLENDİĞİ DURUMLAR

Eğer grev ya da lokavt genel sağlığı veya milli güvenliği tehdit ediyorsa, Cumhurbaşkanı kararıyla 60 gün süreyle ertelenebilir.

Bu süre sonunda taraflar anlaşamazsa uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulu’na taşınır.

İZMİR GREVİ

Peki İzmir Büyükşehir Belediyesi'ndeki grevde durum ne?

Yaklaşık 23 bin işçi, belediyeye bağlı İZELMAN, İZENERJİ ve EGEŞEHİR şirketlerinde greve gitti. Grev, toplu iş sözleşmesi uyuşmazlığından kaynaklandığı için kanuni grev kapsamında değerlendiriliyor.

Ekonomi Haberleri