Sanayici ve ihracatçılar, Türk Eximbank kredi kaynaklarında ciddi sorunlar yaşandığını dile getirerek çözüm için adım atılmasını talep ediyor. Bloomberg HT yayınına katılan sanayiciler, ihracatçının dövize ihtiyacı olduğunu ve bu nedenle de kısıtlamaların yumuşatılması gerektiği görüşünü aktardı. Konuya ilişkin ihracatçı ve sanayicilerin değerlendirmeleri şöyle:
Çelik İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Uğur Dalbeler: “Peş peşe gelen kararların yarattığı karmaşa finansmanda sıkıntı yaratıyor. Hem ihracatın finansmanı hem de işletme sermayesinde sorunlar var. Dünyada ciddi talep daralması yaşanırken rekabet için ortam rahatlatılmalı. Üretim için yüzde 60 oranındaki hammaddenin yüzde 80'ini ithal ediyoruz. İhracatçının dövize ihtiyacından dolayı kısıtlamalar yumuşatılmalı.”
Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Bülent Aymen: “BDDK ve TCMB'nin açıklamalarından sonra krediye erişimde ciddi sıkıntı var. Eximbank kredileri hemen hemen kapanmış durumda. Gerçek ihracatçı için döviz kısıtlamalarının kalkması lazım. Üretimi devam ettirmede ve işletme sermayesinde büyük sıkıntı içindeyiz. İhracat halen koşan bir sektör, kısıtlayınca ciddi sıkıntı çıkar.”
TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat: “Kesinlikle sıkıntılar yaşanıyor. Aynı kredi türü için başvuru yapıldığında bankaların farklı uygulamalar ve farklı evraklar talep ettiklerini gözlemliyoruz. Bu da bayram öncesi çok daha fazla nakit sıkışıklığı yaşayan piyasaları kilitledi diyebiliriz. İhracatçı için can suyu olacak reeskont kredilerine de, spot kredilerine de ulaşmak çok zor. Hatta tam net anlamadıkları için kredi erişimlerini tamamen kapattıklarını söyleyen bankalar da oldu. Dünyada resesyonun konuşulduğu bir dönem yaşıyoruz; yani artık ihraç pazarlarımızda da çok ciddi problemler var. Türkiye’nin yeni ekonomik modelinde, özellikle döviz kazandıran ihracatçıların en ufak bir problem çıkmadan finansmana erişmesi sağlanması gerekiyor. Fiyat istikrarında zorlandığımız bu dönemde, belki mal satmakta zorlandığımız pazarlarda bir de bunlarla uğraşmak zorunda kalıyoruz. Eximbank'ın aslında çok daha basit çok daha kolay uygulamalar ile ihracatçılara bu finansmanı sağlaması gerekirken, normal işimizi bırakıp finansman uygulamalarını anlamaya çalışıyoruz. Zorlanan pazarlarda finansman olmazsa ihracat performansında çok olumsuz gelişmeler yaşanabilir.”
Türkiye Seramik Federasyonu Başkanı Erdem Çenesiz: “Verilen kredilerin dövize gidecek olma kaygısından bu problemlerin kaynaklandığını düşünüyoruz. Dolayısı ile Eximbank da dahil bankalar, ince eleyip sık dokuyorlar, daha tedirgin kredi veriyorlar. Bunu anlayabiliyoruz; ancak Eximbank dahil, fatura karşılığı ya da ücret bordrosu karşılığı kredi ödemelerinin yapılabileceği bir sisteme bir an evvel geçilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Kredi kullandırma da bir iştah azalması bir temkinlilik olduğu çok bariz. Birçok üyemiz bize bu mesajı iletiyor. Finansman problemi çözülmezse yeni yatırımların kapasite kullanımı düşük kalabilir.”
Güney Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Fikret Kileci: “Şu anda lojistik, hammadde problemlerinden daha önemli olan finansman sıkıntımız. Eximbank en masum olan taraf. TCMB’nin kaynağı reeskont tarafından açması gerekli. Bayramdan sonra acil çözümler bulamazsak çok büyük sıkıntı olabilir.”
Akyüz Plastik Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz: “Türkiye'de son dönemde yaşanan ani değişmeler ihracatçılarımızın ve üreticilerimizin finansman konusuna daha fazla eğilmesine sebep oldu. Firmalar ellerinde ki bütün malı mülkü, arsasını, binasını bankalara ipotek ederek finansmana ulaşmaya çalışıyor. Buna karşın yapılan bütün çalışmalar TL bazlı olduğu ve kurda şiddetli değişiklikler olduğu için şu anda çoğu sanayicimiz tekrar açığa düştü. Maalesef baktığımız zaman da TCMB üzerinden yönetilen ve Eximbank üzerinden de verilen çoğu krediye şu anda yeterince erişilemiyor. Firmalar bu konudan muzdarip. Öbür taraftan da yüzde 40 olayı ayrı bir konu. Plastik sektörü, kimya sektörünün alt dallarından biri. Gelen paraları bozdurarak tekrar dövize çevirmek ciddi bir maliyet oluyor. Örneğin kendi firmamda olan 110 bin euro’luk bir işlemde yaklaşık 800 dolarlık bir ekstra maliyet oluştu. Bizim rakiplerimizin hiçbirinde bu tarz zorlamalar yok. ABD'de resesyon konuşulmaya başlandı ve orada olacak en ufak resesyon Türkiye’ de çok daha büyük etkilere sebep olabilir. Bizim bunların hepsine çok çok dikkat etmemizde fayda var.”