Enflasyonun yüzde 80’e yaklaşmasıyla bankaların emeklilere verdikleri promosyon rakamı 7 bin liranın üzerine çıkarken, hesaba yatan paraya haciz konulduğu yönündeki şikayetler de artmaya başladı. e-haciz kaydı olan emeklilerin bankaya yatırılan promosyonuna otomatik olarak el konulduğu belirtiliyor. Yargıtay’ın kararına göre emekli maaşına haciz getirilemezken promosyona konulması tartışmaları da beraberinde getirdi. Bazı hukukçular emekli maaşının eklentisi olduğu için promosyona haciz konulamayacağına dikkat çekerken, bazıları ise maaştan ayrı kazanç olduğu için haczin mümkün olacağını savunuyor. Kesin olan şu ki, önümüzdeki dönemde bu konuda açılmış birçok yeni iade davasına tanık olacağız.
İade davaları açılacak
Ekonomist ve bankacılık uzmanı Erol Taşdelen, promosyona haciz konulabileceğine dair emsal karar bulunmadığına dikkat çekerek, “Promosyon tarzı ödemeler maaş dışında ek gelir statüsünde olduğu için yasal olarak haciz konulabilir fakat promosyon maaşa bağlı bir ödeme olduğu için henüz örnek yargı kararı yok. Önümüzdeki dönemde bu tür promosyona el koymalara yönelik iade davaları açılması muhtemel. Yargının bu tür olasılıklara karşılık emeklilerin de mağdur olmaması için örnek olabilecek görüş bildirmesi gerekir” dedi. Hesabı krediye bağladıkları için bazı bankaların emekli maaşının taşınmasına zorluk çıkardığını belirterek, şunları söyledi:
“Bazı bankalar emekli maaş hesabını kredi hesabına bağlıyor. Sistem otomatik kredi taksitini alsın diye bu tüm bankalarda yaygın bir uygulama ama hesaba bağlanması maaşının başka bankaya taşımasına engel olmaması gerekir. Kamu dahil bazı bankalar kredi kullanımında bu yönde hareket ediyor. Emeklilerden taahhütname de almalarına rağmen tek taraflı bankanın menfaatine bir durum olduğu için bu sözleşmeler hukuken eksik sözleşmelerdir. Zira kredi şahsa verilir, ödenecek kredinin kaynağı emekli maaşı olmayabilir, emeklinin kira gibi başka gelirleri de olabilir. Banka olarak kredi bitene kadar maaşınız bize yatacak diye bir taahhütname alamazsınız. Zira alınan bu tür taahhütname genel tüketici kredi sözleşmelerinde geçerlidir.”
Sandık emeklilerinin mağduriyeti sürüyor
Diğer bir mağduriyeti de başta bankacılık olmak üzere sandık emeklilerinin yaşadığını vurgulayan Taşdelen, sözlerini şöyle sürdürdü:
“En mağdur durumda olan kesim sandık emeklileri. Zira bu emeklilere sandıklar ne bayram ikramiyesi ne de maaş promosyonu verdi. Üstelik başka bankaya maaş taşımasına da izin verilmiyor. Sandık emeklileri yıllardır çalışıp emekli oldukları kurumlardan bu ödemeleri alamadı. Banka yönetim kurulları ve sandık yönetim kurulları kendi arkadaşlarına ihanet içindeler. Hadi bayram ikramiyesini Hazine karşılıyor, oysa maaş promosyonunu bankalar kendi bünyelerinden veriyor. Maaş promosyonlarını kendi emeklilerine bankalar vermeli. İş Bankası yıllardır kendi emeklilerine maaş promosyonu veriyordu. 2022’de öncülük yaparak bayram ikramiyesini de vermeye başladı. Garanti BBVA bayram ikramiyesini geçmişe yönelik verdi. Gelen tepkiler üzerine 2022’de maaş promosyonu vermeye başlayacağını duyurdu ama henüz emeklilere yatan bir promosyon yok. Yapı Kredi maaş promosyonunu veriyordu, son artışlardan sonra süresi dolanlara yenileme yapmadı. Şimdi bayram ikramiyesi vermiyor. Şekerbank promosyon veriyor ama bayram ikramiyesi vermiyor. Akbank gibi bankalar bayram ikramiyesi de, maaş promosyonu da vermiyor. Ortada binlerde mağdur sandık emeklisi var.”
Hangi banka ne kadar promosyon veriyor?
Garanti: 7.250
Yapı Kredi: 7.250
ING Bank: 7.000
Akbank: 7.000
QNB Finansbank: 7.000
TEB: 5.500
İş Bankası: 5.000
Türkiye Finans: 5.000
Şekerbank: 2.000
KuveytTurk: 2.000
DenizBank: 1.000
Ziraat: 750
Vakıfbank: 750
Halkbank: 750