Patates ithalatında tarife kontenjanı uygulanması hakkında Cumhurbaşkanı kararına göre 20 Nisan’a kadar sıfır gümrük vergisi ile 200 bin ton patates ithal edilecek. Bugüne kadar patatese yüzde 19.3 vergi uygulanıyordu. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Özden Güngör, “Türkiye’nin 2000-2018 arasında yaptığı toplam patates ithalatı 72 bin ton. Patates ithalatımız aynı dönemde hiçbir yıl 10 bin tonu geçmedi. 19 yıllık ithalat toplamının üç katı kadar patates ithal edilecek olması, tarımsal üretimimizin geldiği noktayı göstermesi açısından oldukça üzüntü verici” dedi.
2017 ve 2018’de patates fiyatlarının yurtiçi üretici fiyatları enflasyonunun altında kaldığını anlatan Güngör, üreticinin zarar nedeniyle patatesten vazgeçtiğini aktardı. Güngör, “Kıyı bölgelerimizde hasadın nisan ayı içerisinde, yazlık patates dikimlerinin ise nisan-mayıs aylarında yapılacağı dikkate alındığında, ithal edilecek patateslerin üretimimize çok büyük olumsuz etkilerde bulunacağı açıktır.”
2017’de 10 kilosu 2 liraydı
ZMO Başkanı Güngör, 2017 yılında 10 kilogramı 2 liraya kadar inen patates fiyatlarının üreticilerin ekimini daraltması nedeniyle 2018 yılında sürekli artış gösterdiğine dikkat çekti. Patates fiyatlarında yıldan yıla oluşan dalgalanmanın ana nedenlerinin ekim planlamasının olmaması, ekim alanlarının daralması, ihracatta yaşanan sıkıntılar, girdi maliyetleri, verilen teşvikler, doğal afetler, patates hastalıkları ve zararlıları olduğuna işaret eden Güngör şöyle devam etti:
“Gerekli denetimlerin olmaması nedeniyle, aracılar bu durumları iyi değerlendirerek fiyatı yükseltmektedir. Üreticinin ilaç maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle patates ve soğan hastalıkları ile gerekli mücadeleyi yapamaması nedeniyle gerek hasat edilen gerek depolarda saklanan patateslerde ve soğanlarda çürümeler, küflenmeler meydana gelmiştir. Burada bir kısım depoların uygun olmaması da ayrı bir faktördür.”
Güngör’ün verdiği bilgiye göre Türkiye’de patates üretimi 1999 yılında 6 milyon tona, ekilen alan 200 bin hektarın üzerine çıkmıştı. 2018 yılında ise 136 bin hektar alanda 4.5 milyon ton üretim gerçekleşti.