Küresel çapta büyük bir öneme sahip tahıl fiyatlarında bir düşüş gözlemlenirken, şeker ve fiyatları da gerileme gösterdi. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yayımlanan küresel gıda fiyat endeksi raporuna göre, gıda fiyatları yıllık bazda yüzde 1,1 azalırken, Tahıl Fiyat Endeksi yüzde 0,5, Şeker Fiyat Endeksi yüzde 4,7 ve Et Fiyat Endeksi yüzde 0,7 oranında düşüş yaşadı.
REKOR SEVİYEYE ULAŞMASI BEKLENİYOR
Raporda, 2024 ve 2025 yıllarında dünya tahıl kullanımının 2 milyar 852 milyon tona yükselebileceği ve 2023-2024 dönemine göre yüzde 0,2 oranında bir artış göstermesi beklendiği belirtiliyor. Bu büyüme öngörüsünün etkisiyle pirinç kullanımının da rekor seviyelere ulaşması bekleniyor.
Analistler, petrol fiyatlarındaki düşüşün gıda fiyatları üzerindeki etkilerinin de dikkatle izlendiğini belirtti. Enerji maliyetlerinin azalmasının, tarım ürünlerinin fiyatlarını aşağı yönlü etkileyebileceği vurgulanıyor. Örneğin, Brent petrolünün varil fiyatındaki 2 Eylül haftasında yaşanan yüzde 7,2’lik düşüş, Ekim 2023’ten bu yana en büyük değer kaybı olarak kaydedildi. Geçen hafta, Brent petrolü 68,5 dolara kadar inerek son üç yılın en düşük seviyesine geriledi.
Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, resesyon endişeleri ve enerji fiyatlarındaki düşüşün gıda fiyatlarında üretim maliyetlerini aşağı çekme potansiyeline işaret etti. Ergezen, tahıl ve hububat fiyatlarındaki gerilemenin FAO’nun küresel gıda fiyat endeksindeki düşüşün önemli nedenlerinden biri olduğunu belirtti.
''PETROL FİYATLARININ GIDA FİYATLARINA DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI ETKİ ETMESİ MUHTEMEL''
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Rahmi İncekara da petrol fiyatlarının, gıda ve tarımsal fiyatları etkilemesinin iki şekilde ortaya çıktığını dile getirerek, "İlki, girdi maliyetleriyle ikincisi ise biyoyakıtlar gibi alternatif enerji kaynakları için girdi olarak kullanılan tarımsal ürünlere yönelik taleple açıklanmaktadır." dedi.
Biyoyakıtların üretilmesini sağlayan tarımsal ürünlerin üretiminin teşvik edilmesinin özellikle petrol fiyatlarına bağlı olarak tespit edildiğini aktaran İncekara, tarım makinelerinin ve gübrelerin üretiminde kullanılan enerji kaynaklarından biri olması nedeniyle de petrol fiyatlarındaki düşüşün, tarım ürünlerinin maliyetinin azalmasına neden olabileceğini kaydetti.
İncekara, mısır fiyatının, hem biyoyakıt üretiminde kullanılması hem de gübre gibi enerji yoğun bir ham madde gerektirmesi sebebiyle petrol fiyatlarıyla pozitif korelasyon içinde olduğunu vurgulayarak, benzer tepkilerin soya fasulyesinde de ortaya çıkabileceğini söyledi.
Ham petrol fiyatlarındaki düşüşün etanol gibi alternatif yakıt fiyatlarına olan talebi azalttığını ifade eden İncekara, "Ham petrol fiyatları düştüğünde daha az şeker etanol üretimine gittiğinden şeker fiyatlarında düşüş yaşanabilmektedir." değerlendirmesinde bulundu.