Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi, Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemine önemli bir yük getirdi. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre 2024 yılı için açıklanan 724 milyar TL'lik maliyet, devlet bütçesinde ciddi bir yük oluşturuyor. Bu düzenleme kapsamında emekli olacak kişiler için ödenecek maaşlar ve prim kayıpları, maliyetin büyük kısmını oluşturuyor.
UZUN VADELİ ETKİLER
AKP Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, EYT'nin beş yıllık maliyetinin 300 milyar doları bulacağını belirtti. TEPAV'ın hesaplamalarına göre, bu maliyet 2023-2025 yılları arasında milli gelirin yüzde 4,6'sına ulaşacak. Bu oran, Türkiye'nin ekonomik büyümesi ve kamu maliyesi açısından dikkatle izlenmesi gereken bir gelişme olarak öne çıkıyor.
EYT’den yaklaşık 5 milyon kişinin yararlanacağı dikkate alınırsa, geri kalan 3 milyon dolayında kişinin de normalden 6,3 yıl (76 ay) erken emekli olacaklarını varsaymak yanlış olmaz.
Yaşlılık aylığı bağlanan kişi sayısı 2020’de 165 bin, 2021’de 206 bin, 2022’de 159 bin olmak üzere yılda ortalama 177 bin oldu. 2023 yılında 2 milyon 9 bin, 2024’ün ilk 4 ayında ise 214 bin kişiye yaşlılık aylığı bağlandı.
EYT ile ilgili yasa teklifinin görüşmeleri sırasında komisyona yapılan sunumda 2023 yılında emekli olma hakkına sahip EYT’lilerin 2023’ün ilk yarısı itibarıyla ortalama aylığının 8.733 TL olduğu belirtildi. Emekli aylıklarına 2023’ün temmuz ayında yüzde 25, bu yıl ocakta yüzde 49,25, temmuz ayında da yüzde 24,73 oranında zam yapıldı. Bu hesaba göre, EYT’lilerin ortalama emekli aylığı bugün itibarıyla 20.321 TL düzeyinde bulunuyor.