Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) 1 Ocak 2022 itibariyle kademeli tarife uygulamasına geçildiği bildirilmişti. Kademeli tarifede mesken aboneleri için aylık 150 kilovata kadar tüketim miktarları için fiyat 1,37 TL / kilowatt; 150 kilowattın üstündeki kısım için ise 2,06 TL/ kilowatt belirlenmişti. Böylece elektriğin birim fiyatı ilk kademe kullanımda yüzde 50, ikinci kademede ise yüzde 125 zamlanmış oldu.
Fakat ilk faturalardan sonra 31 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan elektrikteki ‘150 kilovat saat sınırının 210’a çıkarıldığını' açıkladı. Faturalardaki 150 kilovat saat sınırının 210 kilovatsaate çıkarılması ne anlama geliyor? 1 Ocak ile 1 Şubat arasındaki dönemdeki faturalar 150 kilovat saat hesabına göre düzenlendi. Limit 210 kilovatsaate çıkarılınca kesilen ocak ayı faturaları iptal olacak mı? 1 Şubat günü BOTAŞ'tan elektrik üreten sanayiye yüzde 14 zam yapıldı. Doğalgazdan elektrik üreten santrallerin doğalgazına yapılan zam faturalara yansıyacak mı? Elektriğe yeni zamlar olacak mı? Geçen hafta OSB'lerde hem doğalgaz hem de elektrik kısıtlamasına gidildi. Yeni kısıtlamalar olacak mı? Tüm bu soruların yanıtını halktv.com.tr'ye konuşan elektrik piyasası uzmanı encazip.com kurucusu Çağada Kırım ve Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Bülent Pala yanıtladı.
Çağada Kırım: Yapılan değişiklik ile ayda 41 lira tasarruf yapılacak
Elektrik piyasası uzmanı encazip.com kurucusu Çağada Kırım yapılan değişiklik ile "tüketicinin günde 1 lira 38 kuruş ayda ise 41 liralık tasarruf yapmasının sağlandığını" ifade etti.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Bülent Pala, elektrikteki ‘150 kilovat saat sınırının 210’a çekilmesiyle ‘en fazla iki lamba daha fazla yakmaya’ imkan tanındığını söyledi.
Bülent Pala: Elektrik faturaları asıl şubat ayında kabarık gelecek
"EMO olarak 230 kilovata kadar kullanımın ücretsiz olması gerektiğini" belirten Pala vatandaşı isyan ettiren ve hükümete bir anlamda geri adım attıran zamlı elektrik faturalarının aralık ve ocak aylarının okumaları olduğunu ifade ederek "faturaların kabarıklığının şubat ayı okumalarında görüleceğini" belirtti.
Çağada Kırım: Normal tüketici bu faturayı hesaplayamaz
Aylık elektrik tüketiminde 210 kilovatsaat limitinin ne anlama geldiğini ve limit aşımında neler olacağını yorumlayan Çağada Kırım "gelen elektrik faturalarında günlük tüketim değil sayaç okuma dönemindeki tüketim baz alınır. Faturaların okunmasında aylık dönem 25 ile 35 gün arasındadır. Örneğin bana bu ay 33 günlük fatura geldi. 33 günü 7 ile çarparsak 231 kilovatsaat benin fatura okunduğu zamanki limitim. Diyelimki ben 33 günde 251 kilovat saat elektrik tükettim. Bu tüketimin 231 kilovat saatini yüzde 50 zamdan kalan 20 kilovat saatlik kısmını ise yüzde 125'lik zamdan hesaplanacak. Ve bu ikisinin toplamı benim faturam olacak. İş bir hayli karışık" dedi. "Elektrik faturalarının şeffaf olmadığını" belirten Kırım "Ben 12 yıldır elektrik işindeyim normalde bir faturayı elime alınca göz hesabı ile anında hesaplayabilirim. Ben bugünkü faturamı hesaplamaya kalktım ve bir noktadan sonra üşendim ve hesaplamayı bıraktım. Benim gözümle hemen hesaplayamadığım faturayı normal tüketicilerin hesaplama şansı çok düşük" dedi.
Bülent Pala: Vatandaşı önce kimyager sonra matematik mühendisi yapan iktidar şimdide elektrik mühendisi yapacak
Elektrik mühendisi Bülent Pala ise aylık sınırın 210 kilovatsaate çıkarılmasını şöyle yorumladı:
Bu çok düşük bir eşik. Hanelerin çoğunda bu aşılacak. Dolayısıyla kademeli tarifeye göre aşım için faturalar yüzde 125’lik zamlı tarife üzerinden belirlenecek. Elektrik faturalarında öncelikle günlük 7 kilovat saatlik sınıra bakılacak. Bu sınırın aşıldığı günler yüzde 125 zam ile 7 kilovat saatlik sınırının aşılmadığı günleri ise yüzde 50'lik zam uygulanarak faturalandırma yapılacak. Bu hükümet bizi kimyager yaptı yetmedi matematik mühendisi yaptı. Şimdi de elektrik mühendisi yapacak. Elektrik faturasını hesaplamaya çalışan vatandaş bu gidişle mühendis olacak.
Çağada Kırım: Ocak ayı için geçmiş olsun
Ocak ayında 150 kilovatsaatlik sınıra göre gelen faturalar vatandaşları isyan ettirdi ve son yapılan düzenleme ile sınır 210 kilovatsaate çekildi. Gelen faturaların iptal edilmeyeceğini belirten Çağada Kırım, "Ocak ayı faturaları için geçmiş olsun" diyerek "Erdoğan'ın son açıkladığı düzenlemenin 1 Şubat tarihinden itibaren geçerli olduğunu" belirtti.
Bülent Pala: Elektriğe en az yüzde 7 zam bekliyoruz ama zamanını kestiremiyoruz
"Doğalgazdan elektrik üreten santrallere yapılan doğalgaz zammının eninde sonunda faturalara yansıyacağını" belirten Pala "Şuan için elektriğe en az yüzde 7 zam beklediklerini ama Türkiye'de kararların siyasi tutuma göre alındığının altını çizerek bu zammın ne zaman faturalara yansıyacağını kestiremediklerini" söyledi.
Çağada Kırım: Elektrikte esnafa yükleniliyor bu da tüm vatandaşlara zam olarak yansıyor
"Kabaca üçabone grubu var. Sanayi, ticarethane ve mesken olarak" diyen Çağada Kırım uygulamadaki esas sakıncanın esnaflara yüklenmek olduğunu belirtti. Kırım esnafa yüklenmesin doğuracağı sonuçları şu şekilde ifade etti:
Esnaf dediğimiz ticarethane abone grubu mesken sahiplerine göre 2 kat daha fazla elektrik parası ödüyor. Yine ticarethane abone grubu sanayinin ise yüzde 33 üstünde elektrik parası ödüyor. Hal böyle olunca da evlerin maliyeti düşük tutularak onların ödemediği kısım esnafa yükleniyor. 2018’den beri konuttaki elektrik fiyatlarının maliyetin altında olduğunu ve bunun sanayide fiyatların yüksek tutularak farkın üretici ve esnafa yüklenerek sübvanse edildiğini vurguladı. Burada asıl tüm yük esnafın sırtına yükleniyor. Peki bu durumun ne sakıncası var diye bilirsiniz. Sakıncası şu esnaf giderini karşılamak için iğneden ipliğe zam yapmak zorunda kalıyor. Haneler bu sefer 40 ve ya 50 lira fazla fatura ödemesin diye yapılan uygulama katlanmış zam olarak yine haneleri vuruyor. Asıl bu döngünün kırması gerekiyor. Avrupa da sanayici ve ya ticarethane sahibi evlerden daha az elektrik faturası öder. Bu nedenle de raflardaki ürünlerin fiyatı bizdeki kadar hızlı bir şekilde artmaz. Esnafın elektrik faturasının yüksek olması enflasyonun yükselmesine sebep oluyor. Türkiye için asıl büyük tehlike bu durum.
Çağada Kırım: En geç Nisan ayında elektrikte yeni zamlar bekliyoruz
Elektrik santrallerinde kullanılan doğalgaza yapılan yüzde 14'lük zammın faturalara yansıyacağını belirten Kırım "En geç Nisan ayında bir zam beklediklerini fakat zam miktarı hakkında şimdiden öngörüde bulunmanın mümkün olmadığını" belirtti.
Bülent Pala: OSB'lerde yeniden elektrik kısıtlamasına gidilmez diyemeyiz
"Organize Sanayi Bölgelerinde geçen hafta yaşanan elektrik kısıtlamasında ilerleyen zamanlarda yeniden yaşanabileceğini" söyleyen Pala "Hükümet yaşananların nedenlerini bize tam olarak açıklamıyor. Biz yaşadığımız olayların perde arkasını yorumlamaya çalışıyoruz. Doğalgaz kesintisinin nedenleri hakkında net bilgi sahibi olsak önümüzü daha rahat görürüz ve planlamalarımızı ona göre yaparız. Şimdi her şey sır gibi saklanırken yarım yamalak bilgilerle net bir şey söyleyemiyoruz" dedi.
Çağada Kırım: Otoriteler arttık verileri paylaşmadığı için önümüzü göremiyoruz
"Verilerin EPİAŞ tarafından gizlendiğini" belirten Kırım "Bun talimatının bakanlıktan gelmiş olabileceği konuşuluyor ancak resmi bir şey yok, resmi olarak verileri gizleyen EPİAŞ'tır, o yüzden bence Hükümet gizliyor demek yerine otoriteler gizliyor demek resmi olarak daha doğru olur" diyerek önümüzdeki süreçte neler yaşanacağına dair ise "Silivri'deki ve Tuz Gölü'nün altındaki doğalgaz depolarında ne kadar doğalgaz olduğunu eskiden görebiliyorduk ama son 10 gündür veriler paylaşıma kapandı. O nedenle depolardaki gaz durumu hakkında bir bilgimiz yok. OSB'lerdeki elektrik kesintisi de doğalgaz kesintisi ile bağlantılı kesintilerdi. Şimdi şeffaf veri paylaşımı olmayınca bizde bir tahminde bulunamıyoruz. A planında hatlardan doğalgaz geleceği var. B planımız ise yok. Bir soğuk hava dalgası daha gelmezse ve İran doğalgaz vermeye devam ederse yeni bir elektrik kısıtlaması olmaz. Ama soğuk hava dalgası gelirse ve İran yeniden gaz keserse tabi ki OSB'lerya da ülke genelinde ‘elektrik kısıtlamaları’ gündeme gelir" dedi.