Dolar/TL ABD Türkiye ilişkilerinde artan gerilim ile ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının Türkiye ekonomisine etkilerine ilişkin endişeler ve bu süreçte para politikasına yönelik soru işaretleriyle dün illikit piyasada 5.4250 ile tarihi zirveyi gördükten sonra bu sabah 5.30 civarında seyrediyor.
Dolar/TL’de bu sabah itibariyle bir gevşeme gözlenmiş olsa da rekor seviyelerde hareket sürüyor. Türkiye’nin enflasyon ve cari açık gibi makro ekonomik ve ABD ile ilişkiler kaynaklı siyasi risklerinin baskısıyla TL’nin yılbaşından bu yana dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 30’a ulaşırken, benzer gelişmekte olan ülke para birimlerinden de negatif ayrışıyor.
Öte yandan CNN Türk, ABD Hazine Bakanlığı tarafından açıklanan yaptırım kararı sonrası iki ülke arasındaki diplomatik görüşmelerle ilgili olarak belli konularda ön mutabakat sağlandığını ve süreci daha ileri taşımak için Ankara’dan bir heyetin bir iki gün içinde Washington DC’ye gideceğini duyurdu.
Dün tarihi zirveyi test eden dolar/TL bu haberin ardından yönünü aşağı çevirse de rekor seviyelerde hareketini sürdürüyor.
Yerli yatırımcının dün satış tarafından çekilmesi sonucu dolar/TL’de gözlenen sert yükselişe karşılık TCMB dün zorunlu karşılıklarda (ZK) rezerv opsiyonu mekanizması (ROM) kapsamında döviz imkânı oranı üst sınırının yüzde 45’ten yüzde 40’a düşürerek 2.2 milyar dolar tutarında dövizi bankaların kullanımına geçirmek üzere adım attı. Kararın ardından ilk etapta dolar/TL gerilese de Temmuz ayı PPK toplantısında 100-125 baz puan civarında artırım beklentilerine karşılık faizleri sabit tutmayı tercih eden TCMB’nin bu adımı işe yaramadı ve kur illikit piyasada hızlı yükselişini sürdürdü.
Ekonomist Mahfi Eğilmez dün Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, “Piyasanın faiz artışı beklediği bir ortamda MB, ROM değişikliğiyle yetindi. Bu durumda piyasalar MB’nin faizi artırmakta sorun yaşadığı izlenimine kapıldığı için dolar kuru aldı başını gitti. ROM değişikliği yapmasa daha iyiydi” dedi.
Dün güne 5.11 seviyelerinden başlayan dolar/TL gün içinde hızlı yükseliş kaydederek 5.20 seviyesine yaklaştı. TCMB’nin adımı sonrası ilk etapta gerileyen kur sonrasında illikit piyasada sert yükselişini sürdürerek 5.4250 ile tarihi zirvesini test etti. Böylece TL’nin dolar karşısında günlük değer kaybı yüzde 6’ya ulaştı.
Ekonomist Dani Rodrik ise yine Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, “Türkiye dalgalı kur dönemindeki ilk kur krizini yaşıyor. Daha öncekiler sabit veya yönetilen kur dönemlerinde yaşanmış ve daha hızlı şekilde ortaya çıkmıştı. Bu ise zamana yayılıyor hükümet görmezden gelmeyi tercih ediyor” dedi.
TL’deki değer kaybı tahvil-bono piyasasında faizleri de baskılıyor. Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik faiz kurdaki yükselişe paralel dün yüzde 19.83’e kadar yükselerek yeni zirveyi gördü.
Gösterge 10 yıllık tahvil faizi dün spot piyasa kapanışında yüzde 19.57, valörde son işlemde yüzde 19.67 seviyesindeydi.
Gösterge iki yıllık tahvilin bileşik faizi ise dün yüzde 22 seviyesini aştı. Dün spot kapanışta ortalama yüzde 22.16, valörde aynı saatte son işlemde 22.01 seviyesindeydi.
Hazine bugün 14 Haziran 2023 itfalı beş yıl vadeli altı ayda bir yüzde 8.1 kupon ödemeli sabit kuponlu tahvil ile 7 Ağustos’ta 28 Haziran 2028 itfalı altı ayda bir yüzde 1.65 reel kupon ödemeli 10 yıllık TÜFE’ye endeksli tahvili yeniden ihraç edecek.
Hazine Ağustos’ta toplam 9.8 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık 8.6 milyar TL’si piyasadan toplam 10.8 milyar TL’lik iç borçlanma programlıyor.
Kaynak: REUTERS