Türkiye’nin iflas riskini gösteren CDS’ler geçen haftalarda 854’lere tarihi rekorlar kırarak, ekonomi gündeminde en çok konuşulan konuların başında gelmişti. 5 yıllık CDS’ler 850 baz puanları görürken 1 yıla kadar olan vadelerde bu oranlar 1000 baz puan seviyesinin de üzerine çıktı. Cuma gününden itibaren ise bu seviyelerden gevşemeye başladı. Bir anlığına Türkiye’nin risklerinin azaldığını düşünerek sevinmiştik ancak nedeninin bu olmadığı ortaya çıktı.
"Düzenlemeyi önceden haber aldılar"
Finansal danışman ve DEVA Partisi Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Rıfat Gencal’a göre, CDS’lerdeki düşüşün nedeni Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun cuma akşamı 900 bin dolar dövizi bulunan şirketlere getirdiği kredi kısıtlaması. Bu düzenlemeyi insider trading yoluyla önceden haber alan şirket ve bankaların içeride kredi bulamayacağını düşündüğü için yabancı yatırımcıların ellerindeki Eurobond’ları alması ile CDS’lerde gevşeme başladığını belirten Gencal, “Ellerindeki Eurobond’ları satan ve Türkiye riskini ortadan kaldıran yabancı yatırımcıların da CDS’leri ellerinden çıkartması nedeniyle CDS’in 5 yıllık vadelerde 770’li seviyelere, 1 yıllık CDS’lerin de 725’li seviyelere gevşemesine neden olduğunu düşünüyorum” dedi.
“GES için söylediği şey bu düzenleme içindi”
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin gelire endeksli senet (GES) için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a “Doları 5-6 lira düşürecek” dediğine yönelik kulisin aslında bu düzenlemeyle ilgili olduğunu düşündüğünü savunan Gencal, şunları söyledi:
“BDDK yaptığı düzenleme ile belirli kriterlerdeki şirketlerin elinde altın ve döviz nakit bulundurmaları halinde kredi kullanmalarını yasakladı. Bu nakit Türk Eurobond’larında değerlendirilirse BDDK tarafından nakit olarak değer olarak değerlendirilmiyor ve alınan Eurobond’lar eldeki fazla dövizi eritmiş olarak görülüyor. Bu düzenlemeden önceden haber aldığı düşünülen şirket ve bankaların yabancı yatırımcıların ellerindeki Eurobond’ları alması ile CDS’lerde de gevşeme başlaması söz konusu oldu. Yabancı yatırımcılar, karşılarında alıcı bulamayınca satamadıkları Eurobond’lar karşılığında kendilerini temerrüt riskine karşı korumak için Türkiye CDS’i alma yönüne gitmiş ve CDS seviyeleri rekor düzeylere ulaşmıştır. Ellerindeki Eurobond’ları satan ve Türkiye riskini ortadan kaldıran yabancı yatırımcıların da CDS’leri de ellerinden çıkartması nedeniyle CDS’in 5 yıllık vadelerde 770’li seviyelere 1 yıllık CDS’lerin de 725’li seviyelere gevşemesine neden olduğunu düşünüyorum. Eurobondlar’da da BDDK’nın yaptığı düzenleme nedeniyle aynı paralellikte bir hareket oldu ve yüzde 11.5’lere kadar çıkmış 5 yıl vadeli dolar cinsi Eurobond faizleri yüzde 9.6’lara kadar geriledi.”
“Şirketleri daha riskli hale getiriyor”
Gencal, normal şartlarda bu gerilemelerin pozitif bir gelişme olduğu düşünülebileceğine dikkat çekerek, “Fakat düzenleme nedeniyle Eurobond’ları alan kesimin Türk şirketleri olması ve faaliyet konuları dışında bir yatırım yapmaları bu şirketleri daha riskli hale getiriyor” dedi. Aynı zamanda yurt içinden döviz kaynağının yurt dışına çıkmasına neden olması nedeniyle bu gelişmenin aslında ne kadar olumsuz ve sürdürülebilir olmadığının akılda tutulması gerektiğini vurgulayan Gencal, “Kısaca düzenleme ile yapılan suni düşüşler sonrasında kalıcı bir iyileşme sağlayacak ekonomi politikaları ortaya konulmaması daha kuvvetli ve tam tersi yönde bir sonuçla karşılaşma olasılığını artırmaktadır” diye konuştu.
Insider trading ne demek?
İçeriden öğrenenlerin ticareti anlamına gelen tabir, sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri şahsa veya üçüncü şahıslara menfaat sağlamak amacıyla kullanarak sermaye piyasasında işlem yapanlar arasında fırsat eşitliğini bozacak şekilde haksız yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmek anlamına geliyor.