Bitcoin'de gözler 4 yılda bir gerçekleşen ödül yarılanmasına (halving) odaklanırken uzmanlar küresel etkilere dikkati çekerek, her dönemin farklı şartlara sahip olduğu uyarısında bulundu.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Bitcoin ödül yarılanması, kripto para piyasasında merakla bekleniyor. Her 210 bin blokta, yaklaşık 4 yılda bir gerçekleşen yarılanmayla madencilerin blok başına kazandığı ödül yarıya inecek.
20 Nisan'da gerçekleşmesi beklenen güncelleme sonrası, son 4 yılda blok başına 6,25 Bitcoin ödül alan madenciler, artık 3,125 Bitcoin ödül alacak.
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eren Çaşkurlu, AA muhabirine, ödül yarılanmasının Bitcoin madencileri için gelir azalması anlamına geldiğini söyledi.
Madencilik için sarf edilmesi gereken enerji maliyetinin aynı kaldığını belirten Çaşkurlu, Bitcoin fiyatı değişmese bile yarılanma ile blok başına madencilerin alacağı ödülün yarı yarıya düşeceğini bildirdi. Çaşkurlu, buna rağmen kurumsal ve güçlü olan madencilerin ekipmanlarını güçlendirerek kayıplarını telafi edebileceğini dile getirdi.
Bitcoin'in ortaya çıkış sürecinde kurgulanan bu sistemin kripto para piyasası açısından da önem taşıdığına dikkati çeken Çaşkurlu, şöyle konuştu:
"Bitcoin en yaygın ve temel kripto para olması açısından önemlidir. Bitcoin'in sözleşmesinde belirtilen ve maksimum arza yönelik kurgulanan ödül yarılanması, arzı belirli zamanlarda kısarak deflasyonist süreci kontrol altına alır. Ayrıca 4 senede bir kendini hatırlatarak reklam sağlar."
Çaşkurlu, arzın kısıtlanmasının fiyatı belirli periyotlarda pozitif etkileyebileceğine işaret ederek, madenciler ve yatırımcıların fiyatın yukarı yönlü hareketini bekledikleri gerekçesiyle ellerindeki Bitcoin'leri tutabileceğini ve bunun da fiyatların artmasına yol açabileceğini anlattı.
"KONJOKTÜREL ETKİLER DE BİTCOİN FİYATINI ETKİLEYEBİLİR"
İstanbul Medipol Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve Görsel Sanatlar Bölümü Öğretim Görevlisi Nurullah Mahmut Dündar da her 210 bin blokta bir gerçekleşen ödül yarılanmasının Bitcoin'in altın gibi bir varlık olarak değerlendirilmesine de katkıda bulunabileceğini söyledi.
Daha önce ödül yarılanmasının gerçekleştiği dönemlerde fiyatın genellikle yukarı yönlü hareket ettiğini anımsatan Dündar, piyasadaki fiyatlamaların sadece arz ve talep dengesiyle sınırlı olmadığını bildirdi.
Dündar, şu değerlendirmede bulundu:
"Küresel ekonomik faktörler, politik istikrarsızlık, düzenleyici gelişmeler ve piyasa duyarlılığı gibi çeşitli konjoktürel gelişmeler de Bitcoin fiyatını etkileyebilir. Örneğin, bir ülkede kripto paralara yönelik düzenlemelerin sıkılaştırılması, piyasalarda belirsizlik yaratarak fiyatları düşürebilir. Tersine, devletler veya büyük teknoloji şirketlerinin Bitcoin'i benimsemesi, yatırım yapması veya ödeme şekli olarak kabul etmeleri gibi olumlu haberler, fiyatları yükseltebilir."
Geçmiş ödül yarılanmalarının bazı öngörüler sunabileceğini ancak her dönemin farklı şartlara sahip olduğunu vurgulayan Dündar, yatırımcılara "Her yarılanma dönemi kendine has koşullara sahiptir ve çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Dolayısıyla geçmiş trendleri bir rehber olarak kullanırken mevcut koşulları ve olası global etkileri de göz önünde bulundurmak gerekir." uyarısında bulundu.
SORU 1: BİTCOİN ÖDÜL YARILANMASI NEDİR?
Habertürk'te yer alan habere göre; Bitcoin, blok zincir üzerine kurulu, kullanıcıların aracısız bir şekilde işlem yapabildiği merkeziyetsiz bir dijital para birimidir. İnternete sahip herkesin ulaşabildiği bu ağda, her bir blok bir önceki bloktan veriler içermektedir. Birbiri ardına eklenen bu bloklarda değişiklik yapılabilmesi için tüm blokların değiştirilmesi gereklidir.
Bitcoin ağında ortalama her 10 dakikada bir blok üretiliyor. Üretilen her blok sonrası ise madencilere ödül veriliyor. Ödül yarılanması ise Bitcoin ağında her 210 bin blokta bir, blok başına verilen ödüllerin yarı yarıya düşmesi olarak biliniyor.
SORU 2: BİTCOİN MADENCİLİĞİ NASIL YAPILIYOR?
Bitcoin, Proof of Work (PoW) adı verilen bir protokol ile çalışıyor. Türkçeye "iş ispatı" olarak çevrilen bu protokolde Bitcoin madencisi olarak adlandırılan kişiler, karmaşık matematik problemleri çözerek ağa yeni bloklar ekliyorlar. Süreç sonunda eklenen her blok için ise madencilere ödüller veriliyor.
SORU 3: YARILANMA KAÇ YILDA BİR OLUYOR?
"Halving" olarak da adlandırılan bu süreç ilk olarak 2012 yılında gerçekleşti. O zamana kadar Bitcoin madencilerine blok başı ödül olarak 50 Bitcoin veriliyordu. Bu tarihten sonra 25 olan ödül, 2016 yılında 12,5'e düştü. 2020 yılında ise 6,25 olarak güncellenen blok başı ödüller, şimdiye kadar sayıyla devam etti. Ancak 20 Nisan gece yarısı gerçekleşmesi planlanan yarılanma sonrası ödüllerin 3,125 olması bekleniyor.
Soru 4: Neden 4 yılda bir oluyor?
Her 210 bin blokta bir ödül yarılanması gerçekleşen Bitcoin ağında her bir blok ortalama 10 dakikada doğrulanıyor. Tüm 210 bin blokun üretilme süreci de yaklaşık olarak 4 yılı bulduğu için yarılanmalar bu aralıklarla gerçekleşiyor.
SORU 5: ÖDÜL YARILANMASI NE ZAMAN GERÇEKLEŞECEK?
Bitcoin'de sıradaki ödül yarılanmasının 840 bininci blokta 20 Nisan gece yarısı gerçekleşmesi bekleniyor. Blok üretilme süreçlerinin 10 dakika civarlarında değişmesi nedeniyle tam saat, çok yakın bir zaman dilimine kadar hesaplanamıyor. Blok üretim süreçlerinin uzaması ve kısalması durumuna göre yarılanma anının da değişeceği belirtiliyor.
SORU 6: BİR SONRAKİ YARILANMA NE ZAMAN?
Bir sonraki yarılanmanın 1 milyon 50 bininci blokta 2028 yılında gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
SORU 7: MADENCİLİĞİ YAPILACAK NE KADAR BİTCOİN KALDI VE NE ZAMAN BİTECEK?
En fazla 21 milyon arza ulaşabilecek Bitcoin'in şimdiye kadar 19 milyon 684 bin adedi çıkartıldı. Geriye 1 milyon 316 bin çıkarılacak Bitcoin kaldı. Son Bitcoin madenciliğinin 2140 yılında yapılması bekleniyor.
SORU 8: DİĞER KRİPTO PARA PROJELERİNDE DE YARILANMA VAR MI?
Bitcoin gibi "iş ispatı" sistemiyle çalışan bazı kripto para projelerinde de yarılanma gerçekleşiyor. Litecoin, Bitcoin Cash, Zcash gibi kripto para projeleri söz konusu projeler arasında yer alıyor.
SORU 9: MADENCİLERİ NASIL ETKİLEYECEK?
Yarılanma sonrası madencilerin blok başına kazandığı ödül yarı yarıya düşecek. Bu, madencilerin gelirlerinin önemli ölçüde azalacağı anlamını taşıyor.
SORU 10: KRİPTO PARA PİYASASI ÜZERİNDE ETKİLERİ OLACAK MI?
Bitcoin ödül yarılanmasının, altcoin olarak bilinen diğer kripto para projelerinin ağları üzerinde doğrudan bir etkisi bulunmuyor. Ancak "halving" sonrası Bitcoin fiyatındaki hareketlilik, dolaylı yoldan diğer projelerdeki fiyatlamaları da etkiliyor.