Enflasyonun dizginlenemediği Zimbabwe'de Haziran'da aylık enflasyon yüzde 30,7, yıllık enflasyon yüzde 191,6 olmasının ardından faiz artırım kararı alındı. 14 bin puanı bulan bu yılki faiz artışı, küresel çaptaki en yüksek artırım oldu.
Bu kararın sonucunda enflasyonun düşüp düşmeyeceği ise Temmuz'da görülecek.
En yüksek enflasyona sahip 5'inci ülke
Dünyada en yüksek enflasyona sahip 5'in ülke olan Zimbabwe'yi 6'ıncı sıra ile Türkiye izliyor. Peki Zimbabwe bu duruma nasıl geldi?
Bölge uzmanları ve ekonomistler Zimbabve'deki ekonomik krizi ve yoksulluğu siyasi sebeplere bağlıyor. 2017'ye kadar cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan ve otoriter bir lider olan Mugabe ülkeyi 32 yıl yönetti. Mugabe, 2017'de askeri darbeyle devrildi, darbeyi ise en yakınındakiler yaptı.
İşsizlik yüzde 90
Ülkenin en büyük sendikasının verilerine göre işsizlik yüzde 90. Halkın günlük ortalama harcaması 1 dolar civarında ama politikacı ve onların desteklediği iş dünyasının çocuklarının sosyal medya hesaplarından lüks yaşamlarını görülüyor.
32 yıllık Mugabe dönemi ülkenin en önemli gelir kaynağı olan tarım ve madenciliği bitirdi. Para ve döviz politikalarındaki kararlar, döviz istikrarsızlığına ve hiperenflasyona yol açtı.
2000 yılında toprak reformu yapıldı. "Beyazlardan" ellerindeki toprakları, "siyahlara" bırakması istendi.
Sonrasında ekonomi tepe taklak oldu. Zimbabve'ye ekonomik ve ticari yaptırım uygulanmaya başlandı. Ekonomi dışa kapandı. Zimbabve kısa sürede net tarım ithalatçısı bir ülke haline geldi.
Merkez Bankası, bütçe açığını kapatmak için para basmaya başladı. Hipereflasyon dönemine girildi, 2008 yılında ekonomi tam dibe vurdu.
Enflasyon iki aydır üç haneli
Ülkede yıllık enflasyon son iki aydır üç haneli. Mayısta yüzde 131,7, haziranda yüzde 191,6. Ulusal para birimi Zimbabve doları sürekli değer kaybediyor. Amerikan doları karşısında bu yılki kayıp yüzde 69. oysa 1980'de dünyanın en değerli parasıydı. 2009'da vahim bir noktaya gelindi. 1 ABD doları karşısında Zimbabve doları balya balya bir miktar ediyordu. tam 35 katrilyon. Bunun üzerine Güney Afrika Randı, İngiliz Sterlini ve Amerikan Doları yaygın olarak kullanılmaya başlandı
Enflasyon artmasın, paranın değeri yükselsin diye kısıtlamalar var. Bankada parası olanlar istediği gibi kullanamıyor. Çok kısıtlı miktarlarda para çekebiliyorlar. Halk, büyük bir nakit sıkıntısı içinde. Bankaların önlerinde sürekli kuyruk var.
Halk, 3 gün sokaktaydı
Ocak ayında halk, 3 gün sokaklara inerek ulusal grev yaptı. Gösterilerde talepler arasında maaşların dövizle ödenmesi de vardı. Gösteriler esnasında internet yasaklandı. Gösteriler şimdilik dinmiş durumda.