Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıyacağını açıklamasının ardından Almanya bir süredir tartışmaların odağında yer alan Kuzey Akım 2 boru hattı projesini durdurma kararı aldı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz "Rusya’nın son adımlarının ardından Kuzey Akım 2’ye ruhsat verilmesi artık imkansız, durumu değerlendirmeliyiz" açıklamasında bulundu.
Habertürk'ün haberine göre; Rus doğalgazını Baltık Denizi altından Almanya'ya doğrudan aktaran 1.230 kilometre uzunluğundaki Kuzey Akım 2'nin inşaat çalışmaları geçen eylül ayında tamamlandı ancak gerekli onaylar verilmediği için henüz faaliyete geçmedi.
9.5 milyar euroluk projeye enerji devlerinden yatırım
2018'de yapımına başlanan 9.5 milyar euroluk projeye enerji devleri ENGIE, OMV, Royal Dutch Shell, Uniper, ve Wintershall yatırım yaptı. Boru hattı Finlandiya, İsveç ve Danimarka'nın karasularından geçiyor. Faaliyete geçmesi durumunda bu hattan yılda 55 milyar metreküp Rus gazı Almanya üzerinden Avrupa'ya aktarılacak. Kuzey Akım 1 ile toplam kapasiteleri yıllık 110 milyar metreküp olacak.
Proje fikir olarak ilk 2006-2007 döneminde gündeme gelmişti. O dönem de Rusya-Ukrayna arasındaki gerginlik sebebiyle Avrupa ülkeleri enerji arzının politik sorunlardan etkilenmemesi için Ukrayna üzerinden geçmeyen yeni bir boru hattı inşa edilmesi gerektiğini tartışmaya başlamıştı.
Ukrayna'ya göre maliyeti düşük
Projenin ana yüklenicisi Gazprom maliyetlerini açıklamasa da yapılan analizlere göre firmanın Batı Sibirya'daki sahalardan Avrupa'ya 1 milyar metreküp gaz aktarmasının maliyeti, Ukrayna ve Slovakya üzerinden olunca 41-42 milyon dolar, Baltık Denizi'nden geçen Kuzey Akım 1 hattı kullanılınca ise 23 milyon dolar oluyor. Bu da maliyetin yaklaşık yüzde 60 düşmesi anlamına geliyor. Kuzey Akım 2 'de de benzer bir taşıma maliyeti oluşması bekleniyor.
Ukrayna ve Slovakya üzerinden geçen boru hattının yaklaşık 26 milyar metreküplük kapasitesi bulunuyor. Dolayısıyla Kuzey Kuzey Akım 2 söz konusu hatta göre daha güvenilir ve ucuz bir alternatif olmayı vaat ediyor.
Bunun yanında Avrupa ülkeleri kriz anlarında Rusya'nın Ukrayna'ya gaz akışını kesme olasılığından korkuyor. Eğer bu gerçekleşirse kıtada halihazırda yükselen enerji faturalarının daha da artması bekleniyor. Rusya şu ana kadar söz konusu gaz akışını durdurabileceğini açıkça belirtmedi.
'Bin metreküp gaz için 2000 euro ödeyecekler'
Ancak Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ve Putin'e en yakın isimlerden olan Dimitri Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden Almanya'nın kararıyla ilgili yaptığı değerlendirmede "Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Kuzey Akım- 2 gaz boru hattının sertifikalandırılmasının durdurulması talimatını verdi. Peki. Avrupalıların yakında bin metreküp gaz için 2.000 euro ödeyeceği yeni bir dünyaya hoş geldiniz" ifadelerini kullandı.
Avrupa'da bin metreküp gazın mevcut fiyatı 710 euro civarında. Yani Medvedev son açıklamalarında Almanya'nın kararının gaz fiyatlarını yaklaşık 3 katına çıkaracağını iddia etmiş oldu.
Kuzey Akım 2'nin çeşitli avantajları olsa da özellikle ABD, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığını artıracağı endişesiyle projeye uzun süredir karşı çıkıyor. Biden yönetimi Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda projenin faaliyete geçmesine engel olacaklarını belirtti. Almanya ise ABD'nin itirazlarına rağmen son krize kadar projenin hayata geçmesi için büyük çaba sarf etti.
Rus gazının AB'deki payı yüzde 38
En güncel verilere göre 27 üyeli Avrupa Birliği'nin kullandığı doğalgazın yüzde 38.1'i Rusya'dan geliyor. Çekya, Letonya gibi AB üyesi ülkelerde bu oran yüzde 100'e çıkıyor. Rus gazının Almanya'nın tüketimindeki payı ise yüzde 65. ABD bu oranının artmasının Rusya'nın elini siyasi olarak güçlendirdiğini düşünüyor.
Avrupa ülkelerinin Rus gazına bağımlılığı:
Avrupa'da buna karşılık İngiltere, Belçika, Portekiz, İspanya gibi ülkelerde Rus gazının payı çok düşük.
Rusya'ya geçen yıl gaz ihracatından 55 milyar dolar
AB'nin toplam enerji tüketiminin yüzde 36'sı petrolden geliyor. Toplam enerji piyasasında doğalgazın payı ise yüzde 22. Bu gazın yüzde 38'inin Rusya'dan geldiği düşünüldüğünde Avrupa'nın şu anda Rus gazından vazgeçme ihtimali görünmüyor.
Tabii buna karşılık 1.7 trilyon dolarlık Rus ekonomisinin de doğalgaz ihracatını durdurma lüksü bulunmuyor. Rusya geçen yıl gaz ihracatından 55 milyar dolar gelir elde etti.
Önümüzdeki günlerde enerji alanında atılacak adımlar en az askeri adımlar kadar dikkat ve endişeyle takip edilecek.