Coronavirüs salgınının yayılmasının ardından yaklaşık 2 aydır kepenk kapatan marka ve AVM'lerde açılış takvimleri netleşmeye başladı. Sözcü'den Sayime Başçı'nın haberine göre, oldukça sancılı bir şekilde süregelen görüşme ve tartışmalar, sıkı tedbirlerin mayısta da devam etmesi ile 1 Haziran'ın resmi açılış olarak hayata geçebileceğine işaret ediyor. Tartışmaların yeniden odak noktası haline gelen kira konusunda markalar 3 ay erteleme ve 12 ay ciro kirası önerirken, AVM yatırımcıları ise borçlarına 6 ay faizsiz erteleme ve yeni kredi kanallarının açılmasının ticaretin devam etmesi açısından kritik önem taşıdığına dikkat çekiyor. Sektörün taraflarının ve başkanlarının açılışa dair görüşleri ise şöyle:
Büyük kayıpla başlanacak
Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu Başkanı Alp Önder Özpamukçu, “Bilim Kurulu'nda gelecek hafta bu konu gündeme gelebilir, bu kararlar il bazında da verilebilir. Ticari işlemlerin yüzde 25'inin AVM'lerde yüzde 75'inin ise caddelerde olduğunun unutulmaması gerekiyor. Açılış için perakende oyuncularının en az yarısından fazlasının açmaya gönüllü olması gerekir. Bu dönemde alışverişler yavaş başlayacağı için sektörün önemli desteklere ihtiyacı var. Büyük ciro ve ziyaretçi kayıpları ile başlanacak. Kira indirimlerine ihtiyaç var. AVM'lerin de kredi borçlarının 6 ay ertelenmesi talebi var. Ticari kiralama yapanlar da desteklenirse yıl sonuna kadar olan süreci yavaş yavaş hareket ederek sağlıklı bir şekilde açarak yürütebiliriz” dedi.
Perakendecinin atacak kurşunu kalmadı
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel: “Zaten sağlık koşulları olmazsa olmaz. Bunun tartışılacak bir tarafı yok. 2 ay kapalı oturan perakendecinin atacak kurşunu kalmadı. Hem mağazalarımıza hem de AVM'lere sahip çıkarız. Önemli yatırımlarımız var oralarda. Açılıştan itibaren normal ciromuzun en fazla yüzde 25'i 30'u oranında ciro yapacağımızı göz önünde bulundurursak, perakendeci mağazasını açıp açmama konusunda ekonomik zorlukları göz önüne alarak karar verme aşamasında. Bu markaların yaşaması lazım. Bu markaların yaşayacağı ortam olmadığı zaman 3-5 ay sonra bir daha açılmamak üzere kapanır. Hayata yeniden dönebilmemiz için 3 ay kirasız dönem, 12 ay ciro kirası. İstediğimiz zamanda da istediğimiz mağazayı kapama kolaylığı.”
Baştan fırsatçılık yapılıyor
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Hüseyin Altaş: “Burada en önemlisi perakendecinin istemesi. Her AVM'de açmak isteyen marka oranının yüzde 50'yi geçmesi gerekiyor. Ancak markalar yoğun AVM'lerde açmak istiyor diğerlerinde açmak istemiyor. Kiralar ortalama bir perakendecinin yüzde 10 giderini teşkil eder. Perakendeci sadece kira ile batmaz. Yüzde 10 ile savaşıyorlar. Bu sektörü yeniden ayağa kaldıracağız. Yardımda bulunacağız ancak açılıp durum görülmeden baştan fırsatçılık yapıp pandemi sürecinde bu kadar ciro kirası isterim gibi talepler geliyor. Biz de henüz borçlar konusunda bankalarla masaya oturmadık. İki ay kira almadık belki iki ay daha almayacağız. Mevcut kredilerin faizsiz olarak 6 ay ötelenmesini talep ediyoruz.”