Son zamanlarda yaşanana fahiş zamlar vatandaşları zor durumda bırakmaya devam ederken, fiyatlardaki artış durmak bilmiyor. Vatandaştan esnafa, üreticiden sanayiciye kadar herkesin gündeminde artan enerji maliyetleri var.
Resmi veriler, milyonlarca hanenin elektriğinin ve doğalgazının kesildiğini açıkladı.
CHP Enerji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, Bilgi Edinme Yasası kapsamında yaptığı başvuruda, elektrik ve doğalgazda faturalarını ödeyemeyen kaç vatandaşın aboneliklerinin geçici olarak durdurulduğunu sordu.
Bakanlık tarafından verilen yanıtta, 3,4 milyon kullanıcının elektrik, 1,1 milyon kullanıcının da doğalgaz aboneliğinin ‘bir süreliğine’ askıya alındığı ifade edildi.
Milyonlarca kesinti
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yanıtından öne çıkanlar şu şekilde:
Elektrikte konut aboneleri için 2021 yılında her ay ortalama 27 milyon 853 bin fatura üretildi. Ocak ayı, geçici olarak elektrik kesintisi uygulanan mesken abone sayısının en fazla olduğu dönem oldu. Türkiye genelinde 2021 yılında toplam 2 milyon 776 bin 461 mesken abonesinin elektriği geçici olarak kesildi.
2021’de elektrik kesintisi uygulanan “ticarethane” abone sayısı ise 597 bin 980 oldu. Kesinti uygulanan sanayi abone sayısı 3 bin 277, tarımsal sulama abone sayısı 71 bin 626 oldu. Buna göre 2021 yılında elektrik kesintisi yaşanan bütün abonelerin sayısı toplamda 3 milyon 449 bin 344 olarak gerçekleşti.
Gazda da durum aynı
BirGün'den Hüseyin Şimşek'in haberine göre, 2021 yılında her ay ortalama 15 milyon 350 bin doğalgaz faturası üretildi. Mart ayı, geçen yıl içinde konutlarda en çok doğalgaz kesintisinin yaşandığı dönem oldu. 2021’de doğalgaz mesken abonelerinde uygulanan kesinti sayısı 951 bin 294 olarak gerçekleşti.
Doğalgazda mesken abonelerinin ardından ticarethane aboneliğinde yaşanan kesintiler, ikinci sırada yer aldı. 2021 yılında doğalgaz kesintisi uygulanan ticarethane abone sayısı 142 bin 287 olarak kayıtlara geçti. Buna göre 2021 yılı içinde hem konut hem de ticarethane aboneliğinde toplam 1 milyon 93 bin 581 abonenin doğalgazı kesildi.
Enerji insan hakkıdır
Geçen yıl her ay ortalama 378 bin aboneye enerji kesintisi uygulandığını vurgulayan CHP’li Akın, bakanlığı yanıtını değerlendirdi. Vatandaşın bu yıl daha kötü durumda olduğunu kaydeden Akın, “Cumhuriyet tarihinin en büyük elektrik zammının yürürlüğe girmediği 2021 yılında bile milyonlarca vatandaşımız faturalarını ödeyemediği için kesintiyle karşılaştı. Hayat pahalılığının arttığı ve alım gücünün ise düştüğü bir dönemde vatandaşlarımız bugün ikiye, üçe katlanan faturalarla karşı karşıya kaldı. Enerjinin temel bir insan hakkı olmasına karşın yaşanan bu durum vatandaşımızın ne kadar zorlandığını gösteriyor. İktidarın KDV’de yaptığı indirim fatura yangınını söndürmedi. Yüksek faturalar gelmeye devam ediyor” dedi.
Son iki yılda en fazla zam yapan ülke Türkiye
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında son iki yılda üst üste yaşanan artışlar Türkiye’yi Avrupa’nın zirvesine taşıdı. 2019 ile 2021 ilk yarılarını kapsayan 2 yıllık dönemde Türkiye’de elektrik fiyatları yüzde 47,4 artarken doğalgaz fiyatları da yüzde 42,3 yükseldi. Aynı dönemde Avrupa’nın birçok ülkesinde ise fiyatlarda düşüş yaşanması dikkat çekti. Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) açıkladığı veriler Türkiye’de enerji fiyatlarında son yıllarda büyük artış yaşandığını gösteriyor.
Eurostat verilerine göre 39 ülkenin 24’ünde fiyatlar yükselirken 15’inde ise düştü. En çok artış yüzde 47,4 ile açık ara Türkiye’de. Ardından yüzde 21,9 ile Polonya ve yüzde 20,8 ile Ukrayna geliyor. Artışların çoğu yüzde 10’nun altında. 10 ülkede artış oranı yüzde 5’ten düşük.
Tüm vergiler dâhil yerel para birimine göre yapılan hesaplamaya göre 15 ülkede ise fiyatlar düştü. Bunların başında yüzde 38 ile Hollanda geliyor. İsveç’te ise fiyatlar yüzde 16,2 gerilerken Letonya’da yüzde 13,9 düşüş yaşandı.
Son 2 senenin doğal gaz şampiyonu da açık farkla Türkiye oldu. 2019-2021 yıllarının ilk yarısında konutlarda kullanılan doğalgazın fiyatı yüzde 42,3 yükseldi. İkinci sırada yüzde 12,7 ile Ukrayna var. Hollanda’daki artış ise yüzde 4,3 ile sınırlı kaldı.