İtalya ve Almanya liderleri, Vladimir Putin'in Ukrayna'daki savaşı durdurmak için ortaya koyduğu ateşkes şartlarını şiddetle reddederken, çok sayıda ülke çatışmanın sona erdirilmesini tartışmak üzere İsviçre'de iki günlük bir zirvede toplandı.
Cuma günü Putin, Ukrayna'nın Rusya'nın kısmen işgal ettiği ve ilhak ettiğini iddia ettiği dört bölgeden (Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporojye) askerlerini çekmesi halinde ateşkesi kabul edeceğini açıklamıştı. Putin şartlarına Ukrayna'nın NATO’ya katılma isteğinden vazgeçmesini de eklemişti.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Rusya Cumhurbaşkanı Putin'in Ukrayna'nın "Ukrayna'dan çekilmesi gerektiğini" etkili bir şekilde öne süren planını "propaganda" olarak nitelendirdi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz bunu "diktatörlük barışı" olarak nitelendirdi.
Zirvede yayımlanan bildiri taslağı, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü yeniden teyit ediyor ve ülkeye yönelik herhangi bir nükleer tehdidi açıkça reddediyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'nin özel kalemi Andriy Yermak, İsviçre zirvesinde BBC'ye yaptığı açıklamada, "bağımsızlık, egemenlik veya toprak bütünlüğünden taviz verilmeyeceğini" söyledi.
Putin, şartlarını, savaşın sona erdirilmesine yönelik temel ilkelerin tartışılmasının amaçlandığı Ukrayna'daki iki günlük Barış Zirvesi öncesinde açıklamıştı.
Etkinliğe 90'dan fazla ülke ve küresel kurum katıldı. Bu, Ukrayna'nın geniş çaplı işgalinden bu yana düzenlediği en büyük toplantı. Ancak Rusya davet edilmedi ve Rusya'nın önemli bir müttefiki olan Çin de katılmıyor, dolayısıyla bu aşamada kayda değer ilerleme kaydedileceğine ilişkin beklentiler düşük.
Putin'in önerisi hakkında yorum yapan İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, şunları söyledi:
"Ukrayna'ya Ukrayna'dan çekilmesi gerektiğini söylemek bir müzakere önerisi olarak bana pek etkili gelmiyor."
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Rusya Devlet Başkanı'nı "müzakere etme isteği konusunda sahte bir hikaye uydurmakla" suçladı. Rusya'ya silah tedariği konusunda yardım eden ülkelerin "tarihin yanlış tarafında yer aldığını" da sözlerine ekledi.
ZELENSKY DEV UKRAYNA BARIŞ ZİRVESİNDE DESTEK İSTEDİ
G7, Ukrayna'ya Rus varlıklarından 50 milyar dolarlık kredi vermeyi kabul etti.
Ukrayna, Bürgenstock'un tenha bir yerindeki toplantıyı şimdiden bir başarı olarak sunarak küresel erişimine ve temsil edilen ülke sayısına işaret ediyor.
Zelensky, Ukrayna'nın "diplomasiye bir şans vermek" istediğini ve "ortak çabaların" savaşları durdurabileceğini göstermek istediğini söyleyerek, "Zirvede burada tarih yazıldığına şahit olacağımıza inanıyorum. Bir an önce adil bir barış tesis edilsin" diye ekledi.
Ukrayna siyasetinde etkili bir isim olan Zelensky'nin özel kalemi Andriy Yermak, Çin'in yokluğunu görmezden geldi ve barış görüşmeleri için ortak bir plan hazır olduğunda bunun Rusya'ya sunulabileceğini öne sürerek, "Bunun ikinci zirvede liderler düzeyinde gerçekleşebileceğini düşünüyoruz" dedi.
Putin, Ukrayna'nın şartlarına göre her türlü barış sürecini zaten dışladı. Ukrayna'nın çekilmesini istediği dört Ukrayna bölgesi, 2022'de ilhak edeceğini iddia eden Rusya tarafından yalnızca kısmen işgal ediliyor. O dönemde yapılan oylama süreci Ukrayna'da ve Batı'da sahtekarlık olarak kınandı.
Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen, "Ukrayna topraklarını işgal eden yabancı güçlerle bugün yaşanan çatışmayı dondurmanın bir çözüm olmadığını. Aslında bu, gelecekteki saldırganlık savaşlarının reçetesidir" dedi.
Putin'in ateşkes şartları Ukrayna tarafından "sağduyuya aykırı" olarak nitelendirildi.
Katılımcı ülkeler, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü yeniden teyit eden bildirge taslağını Pazar günü resmen kabul edecek.
Liderler ayrıca, Kara ve Azak Denizlerindeki ticari nakliyenin güvenli geçişinin küresel gıda güvenliği açısından hayati önem taşıdığını belirtiyor. Taslak metinde aynı zamanda savaş esirlerinin takası da talep ediliyor.
İSVİÇRE'DEKİ ZİRVEDE 90'DAN FAZLA ÜLKE TEMSİL EDİLDİ
İsviçre zirvesi, G7 liderlerinin dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen faizleri Ukrayna'nın işgalci Rus güçlerine karşı savunmasına yardımcı olmak için kullanmayı kabul etmesinden sonra gerçekleşti.
Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı tam kapsamlı işgal etmesinden sonra G7 ülkeleri ve AB tarafından yaklaşık 325 milyar dolarlık (256 milyar £) varlık donduruldu. Bu varlıklardan elde edilen faiz yılda yaklaşık 3 milyar doları buluyor.
G7 planına göre, bu 3 milyar dolar, Ukrayna'ya uluslararası piyasalardan alınan 50 milyar dolarlık kredinin yıllık faizini ödemek için kullanılacak.
Paranın yıl sonuna kadar ulaşması beklenmiyor ancak Ukrayna'nın savaş çabalarını ve ekonomisini desteklemek için uzun vadeli bir çözüm olarak görülüyor.
Kısa vadede Ukrayna, Rusya'nın füze ve drone saldırılarına karşı mücadele etmek için öncelikle hava savunma sistemleri ve bu yaz gibi erken bir zamanda gelmeye başlayacağını umduğu F-16 savaş uçakları olmak üzere acilen daha fazla silaha ihtiyacı olduğunu söylüyor.