Avrupa Birliği ve NATO üyesi Polonya'da halk, 18 Mayıs’ta yeni cumhurbaşkanını seçmek üzere sandığa gidiyor. Beş yıl boyunca görev yapacak ismin belirleneceği seçim, ülkenin iç ve dış politikalarında belirleyici olacak.
Yaklaşık 29 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede oy verme işlemi yerel saatle 07.00’de başlayacak, 21.00’de sona erecek. İlk turda hiçbir aday yüzde 50’yi geçemezse seçim, en çok oyu alan iki isim arasında 1 Haziran’da ikinci tura kalacak. Yurt dışındaki seçmenler için 500'e yakın temsilcilikte oy kullanma merkezi kuruldu.
Kritik başlıklar ve adaylar
Seçim; AB ilişkileri, yargı reformu, kürtaj yasaları ve Ukrayna-Rusya Savaşı gibi başlıklar çerçevesinde büyük önem taşıyor. Kamuoyunda, bu seçimin Başbakan Donald Tusk hükümeti için bir tür “güven oylaması” işlevi göreceği değerlendiriliyor.
Cumhurbaşkanlığı görev süresi 6 Ağustos’ta dolacak mevcut Cumhurbaşkanı Andrzej Duda yeniden aday olamıyor. 13 adayın yarıştığı seçimde öne çıkan isimler şöyle:
- Rafal Trzaskowski (Sivil Koalisyon / iktidar): Varşova Belediye Başkanı. Kürtaj yasalarında serbestleşme, GSYİH’nin yüzde 5’inin savunmaya ayrılması ve AB’de daha güçlü Polonya hedeflerini savunuyor. 2020’de Duda’ya az farkla kaybetmişti.
- Karol Nawrocki (Hukuk ve Adalet Partisi / muhalefet): Muhafazakâr tarihçi. Vergi indirimi, LGBT haklarına karşıtlık, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Göç Paktı'ndan çekilme, NATO’da Ukrayna’ya karşı mesafeli duruş sergiliyor.
- Slawomir Mentzen (Konfederasyon Partisi / aşırı sağ): Yüzde 13 bandında oy alması bekleniyor. AB yasalarına karşı ulusal egemenliği savunuyor, Ukrayna-Rusya Savaşı'nda taraf olunmamasını ve vergi indirimlerini savunuyor.
- Szymon Holownia (Polonya 2050): Meclis Başkanı ve iktidar ortaklarından. Oy oranı daha düşük olsa da denklemi etkileyebilecek adaylardan biri.
Polonya Dijital İşler Bakanı Krzysztof Gawkowski, Rusya'nın seçimlere müdahale girişiminde bulunduğunu açıkladı. Gawkowski, bunun dezenformasyon ve siber saldırılar yoluyla gerçekleştiğini belirterek, “Rusya destekli saldırılar 2024'te iki katına çıktı” dedi.
2020'de salgın koşullarında yapılan seçimde katılım oranı rekor kırmıştı. İlk turda yüzde 64, ikinci turda yüzde 68 oranında seçmen sandığa gitmişti. Seçimi, yüzde 2,5 farkla Andrzej Duda kazanmıştı. Bu yıl da benzer bir çekişme yaşanması bekleniyor.