Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Avrupa'da gaz krizi zirveye oturdu. The New York Times, yaptığı "As Russia Chokes Europe’s Gas, France Enters Era of Energy ‘Sobriety’" haberinde Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinin almak zorunda kaldığı önlemlere ışık tuttu.
Amerikan gazetesi önlemlerden birkaçını, "İkonik Fransız bistro camlarını üreten bir fabrika, artan enerji maliyetlerini dengelemek için fırınlarını rölantiye alıyor. Fransa'nın dört bir yanındaki şehirler elektrik kullanımını azaltmak için sokak lambalarını ve diğer dış mekan aydınlatmalarını kapatıyor. Normandiya'da bazı okullar doğalgaz tasarrufu için sınıfları odun yakarak ısıtmaya başlayacak" şeklinde sıraladı.
'Bolluğun sona erdiği bir noktadayız'
Rusya Avrupa'nın enerji kaynakları üzerindeki baskısını arttırırken, Fransa 1970'lerdeki petrol krizinden bu yana en büyük enerji tasarrufu eylemine girişti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un hükümeti, bir yandan halka ve işletmelere hükümetin onları koruma kabiliyeti konusunda güven vermeye çalışırken, diğer yandan Fransızları zorlu kış tehdidine karşı yeni bir enerji "itidal" dönemine hazırlanmaya çağırdı.
Macron geçen ayın sonlarında televizyonda yayınlanan ulusa sesleniş konuşmasında "Biri diğerinden daha vahim olan bir dizi krizle karşı karşıyayız. Çizdiğim resim, bolluğun sona erdiği bir resim. Bir devrilme noktasına ulaştık" ifadelerini kullanmıştı.
Ya tasarruf ya karne
Ülkenin enerji dönüşüm bakanı Agnès Pannier-Runacher, cuma günü hükümetin kışın en yoğun soğuk sezonunda enerji kullanımı konusunda "kısıtlayıcı önlemlerden kaçınmaya" çalışacağını söyleyerek endişeli vatandaşları rahatlatmaya çalışmış olsa da hükümet, işletmeleri ve bireyleri araba paylaşımını artırarak, ısıları düşürerek ve geceleri ışıklı reklam tabelalarını kapatarak enerji tasarrufunu benimsemeye çağırıyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana gaz ve elektrik faturalarını karşılanabilir tutmak için 26 milyar eurodan fazla harcama yapan Fransız hükümeti, geçtiğimiz hafta hane halkı enerji faturalarındaki üst sınırın yıl sonuna kadar uzatılacağını duyurdu. Enerji operatörü EDF'nin yeniden kamulaştırılması da dahil olmak üzere enerji maliyetlerini kontrol altına almaya yönelik hamleler, Fransa'nın yüzde 6,5 ile Avrupa'daki en düşük enflasyon oranlarından birine sahip olmasına yardımcı oldu.
Ancak gıda ve yakıt maliyetleri Fransız aileleri zorlamaya devam ederken Başbakan Élisabeth Borne, işletmelere ülkenin enerji tasarrufunun büyük kısmını hızlı bir şekilde yapmaları çağrısında bulundu. Şirketlerin enerji kullanımlarını yüzde 10 oranında azaltmaları ya da elektrik ve gazda zorunlu karneyle karşı karşıya kalmaları gerekecek.
İşletmelerin bu ay bir "enerji itidal elçisi" atamaları ve elektrik tüketimlerini azaltmak için hükümete planlar sunmaları gerekecek.
Ne olmuştu?
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Avrupa Birliği'nin (AB) yaptırımlarına karşılık geçtiğimiz hafta devlet kontrolündeki Gazprom, sızıntı bahanesiyle Fransa da dahil olmak üzere Avrupa'ya gazı kesmiş, bunun sonucunda petrol ve gaz fiyatları rekor seviyelere çıkmıştı.
Gazprom muslukları kapattıkça Fransa'nın da arasında bulunduğu ülkeler çareyi yeni önlemler almakta buldu. Avrupa'nın en büyük Rus gazı tüketicisi olan Almanya, yıl sonuna kadar son nükleer santrallerini kapatma planlarını bir kenara bırakma yolunda ilerliyor, dün yüksek enerji maliyetlerinin vatandaşlar üzerindeki yükünü hafifletmek için 65 milyar dolarlık bir yardım paketi açıkladı. İtalya, Rus yakıtının yerini alacak potansiyel yeni doğal gaz tedarikçisi olarak Cezayir'e yöneldi. İspanya'da hükümet, sanayide enerji verimliliğini artırmak için seferberlik başlattı.
The New York Times, AB ülkeleri arasında en büyük nükleer enerji deposuna sahip olması ve Rus doğal gazına en az bağımlı ülkelerden biri olmasıyla Fransa'nın komşularına göre durumunun iyi olduğunu söylüyor. Bununla birlikte gazete, nükleer endüstrisi çatlaklar, korozyon ve EDF'yi Fransa'nın 56 nükleer reaktöründen 32'sini geçici olarak kapatmak zorunda bırakan diğer sorunlarla uğraşmanın Fransa'yı kendi enerji kriziyle savaşmasına yol açtığını aktarıyor.
Avrupa'nın da en büyük elektrik ihracatçısı olan EDF'deki kesintiler, Fransa'nın nükleer enerji üretiminin yaklaşık otuz yılın en düşük seviyesine inmesine neden oldu. Buna ek olarak, Fransa'da bu yaz yaşanan son 30 yılın en kötü kuraklığı nehir seviyelerinin düşmesine yol açarak hidroelektrik enerji arzını azalttı.