Kazakistan'ın ilk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in Basın Danışmanı Aydos Ukibay, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kazakistan'daki olayların yaşandığı günlerde Nazarbayev'in Nur Sultan'da bulunduğunu ve Cumhurbaşkanı Tokayev'e destek verdiğini belirtti.
Ukibay, "Durum çok zordu ve bu nedenle 'Ulusun Lideri', isyanlar ve terörün ülke yönetiminden hızlı, sert ve uzlaşma olmadan bir cevap gerektirdiğini çok iyi bildiği için Güvenlik Konseyi başkanlığı görevini Cumhurbaşkanı'na devretmeye kendisi karar verdi" ifadelerini kullandı.
Nazarbayev ve Tokayev'in halkını, her zaman aynı tarafta olduğunu vurgulayan Ukibay, "Nazarbayev ve Tokayev hepimiz için bu zor günlerde, yekpare devlet gücünü bir kez daha gösterdiler. Mevcut koşullarda bu tür faaliyetleri siyasi durumu istikrarsızlaştırma ve devletin anayasal temellerini baltalama girişimi olarak görüyoruz" şeklinde konuştu.
Eski Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1991'de bağımsızlığına kavuşan Kazakistan'da ilk Cumhurbaşkanı olarak seçilen Nursultan Nazarbayev, Mart 2019'a kadar görevde kalmış, bu tarihte görevini Kasım Cömert Tokayev'e devretmişti.
Nazarbayev, Kazakistan Güvenlik Konseyi Başkanlığı görevine devam ediyordu.
Kazakistan'da 2 Ocak’ta başlatılan protestolarda güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalara dönüşmesinden sonra Tokayev, Güvenlik Konseyi Başkanlığını devraldığını bildirmişti.
Olaylarda 5 bin 135 kişi gözaltına alındı
Öte yandan, Kazakistan İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, ülkedeki operasyonlarda gözaltına alınanlara ilişkin bilgi verildi.
Ülke genelinde gözaltına alınanların sayısının 5 bin 135'e çıktığı ifade edilen açıklamada, protestolar esnasında kamu düzeni ve ülkenin anayasal düzenini korurken yaralanan güvenlik güçlerinin sayısının 1300'den fazla olduğu belirtildi.
Açıklamada, 300 kişinin üzerlerinde ateşli silahlar ve cep telefonları dahil çalıntı mallar ve yüksek miktarda para ile arabayla ve yaya olarak ülkeyi terk etmek için sınırı geçmeye çalışırken gözaltına alındığı kaydedildi.
Açıklamada, "Şu anda ülkede asayişi ve düzeni sağlamak için terörle mücadele operasyonu devam ediyor. Bugün, ülkenin tüm bölgelerinde durum istikrara kavuştu. Daha önce el konulan bütün yerel yönetim binaları kurtarıldı" ifadeleri kullanıldı.
Ülkede dün gözaltına alınanların sayısı 4 bin 266 olarak açıklanmış, bunlar arasında komşu ülkelerin vatandaşlarının da olduğu belirtilmişti.
Kazakistan'daki durum
Kazakistan'ın batısında 2 Ocak’ta sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan protestolar ülkenin diğer kesimlerine yayıldı.
Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Özellikle ülkenin güneyindeki Almatı’da polis araçlarını ateşe veren ve devlet binalarına giren protestoculara, güvenlik güçleri ses bombası atarak müdahale etti.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, başlatılan protestolardan hükümeti sorumlu tutarak hükümetin istifasını kabul etti. Protestoların yayılması sonucu ülke genelinde olağanüstü hal ilan edildi. Göstericilerin kamu binalarını işgal etmesi, silah kullanması sonucu Nur Sultan yönetimi güvenlik güçlerine operasyon talimatı verdi.
Tokayev, 7 Ocak'ta ülkenin tüm bölgelerinde anayasal düzenin yeniden sağlandığını ancak operasyonların sürdüğünü açıkladı.