Myanmar ordusu, Suu Çii’nin partisinin kazandığı 2020'deki genel seçimlerde hile yapıldığı ve siyasi gerilim gerekçesiyle geçen yıl 1 Şubat'ta yönetime el koyarak ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına alarak bir yıllığına olağanüstü hal ilan etti.
Suu Çii’yi o tarihten bu yana ev hapsinde tutan askeri yönetim, 76 yaşındaki devrik lidere çok sayıda suçlama yöneltti.
İlk mahkumiyet 6 Aralık’ta
Rüşvet dahil beş defa yolsuzluk, resmi sırlar kanununu ihlal, Covid-19 kısıtlamalarına uymayarak doğal afet yasasını iki defa ihlal, isyana teşvik, iletişim kanununu ihlal, ithalat-ihracat yasasını ihlal gibi suçlamalar yöneltilen Suu Çii hakkında ilk mahkeme kararı 6 Aralık 2021’de verildi.
Bu davada Suu Çii, partisi halkı darbeye karşı çıkmaya çağıran bildiri yayımladığı için isyana teşvik ile seçim kampanyaları sırasında Covid-19 kurallarına uymayarak doğal afet yasasını ihlal ettiği için suçlu bulundu, toplamda 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Genelkurmay Başkanı ve Myanmar askeri yönetim lideri General Min Aung Hlaing, devrik lidere verilen cezayı 2 yıl ev hapsine düşürdü.
Suu Çii hakkındaki bir sonraki mahkeme kararı ise 10 Ocak Pazartesi günü açıklandı. Ordunun yönetime el koyduğu ve devrik liderin evi basıldığında korumalarında bulunan telsizlerle ilgili olarak, yasa dışı telsiz ithal ederek ithalat-ihracat yasasını ihlal, telsiz bulundurmayla ilgili de iletişim kanununu ihlalden suçlu bulunan Suu Çii, ayrıca Covid-19 kısıtlamalarını ihlalden bir kez daha mahkum edilerek toplam 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
160 yıldan fazla hapis cezasıyla karşı karşıya
Bu kararın açıklanmasından 4 gün sonra askeri yönetim, devrik lidere bir helikopterin kiralanması ve satın alınmasıyla ilgili olarak beş yolsuzluk suçlaması daha yöneltileceğini duyurdu.
Hakkındaki ilk yolsuzluk suçlamaları rüşvet ve bazı gayrimenkullerin alım satımında görevin kötüye kullanılmasıyla ilgili olan Suu Çii’ye toplamda 10 defa yolsuzluk suçlaması yöneltilmiş oldu.
Devrik lider, her biri 15 yıla kadar hapis ve para cezasıyla sonuçlanabilecek bu suçlardan ve de 14 yıla kadar hapisle sonuçlanabilecek devlet sırlarını ihlalden mahkum edilirse 160 yıldan fazla hapis cezası alabilir.
Diğer yandan, Myanmar’daki darbe yönetimi, Suu Çii ve hükümetinin üyelerine, seçim kanununu ihlalden dava açılacağını duyurdu.
Uluslararası toplum ve askeri yönetim karşıtları, cuntanın bu suçlamaları yaşı 76 olan Suu Çii’ye bir daha siyasi hayata geri dönememesi için yönlendirdiğini, suçlamaların gerçekleri yansıtmadığını belirtiyor.
Myanmar'da ne olmuştu?
Myanmar ordusu, 2020'deki genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021'de yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyancı gruplara silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 902 kişi hayatını kaybetti, binlerce gösterici gözaltına alındı.
Bu arada Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) göre, ülkede darbeden bu yana yaklaşık 1400’den fazla kişi hayatını kaybetti, 10 binin üzerinde kişi gözaltına alındı.