Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, ŞİÖ devlet başkanları toplantısında yaptığı konuşmasında, "Özbekistan’ın dönem başkanlığında gerçekleşen bu toplantının yüzyıllar boyunca kültür, sanat, ticaret ve bilimin merkezi olan tarihi Semerkant’ta yapılıyor olmasından büyük memnuniyet duyduğunu" ifade etti.
Özbekistan’ın, ŞİÖ dönem başkanlığı sürecinde 80’den fazla toplantı düzenlediğini belirten Mirziyoyev, "Üye ülkelerin de ortak çabalarıyla bugünkü toplantıda imzalanması öngörülen 40’tan fazla anlaşmanın üye ülkeler arasında farklı alanlardaki iş birliğinin daha da geliştirilmesine ilişkin somut yaklaşımları içerdiğini" aktardı.
'ŞİÖ, küresel ve bölgesel süreçlerin etkin katılımcısına dönüştü'
Mirziyoyev, ŞİÖ’nün büyük ailesine yeni üyeler, gözlemci ve diyalog ortağı ülkelerin girmek istediğini aktararak bunda, örgütün belirgin ölçüde genişlemesi ve Avrasya bölgesinde çok yönlü iş birliğinin geliştirilmesi için stratejik fırsatlar gördüklerini söyledi.
Örgütün bölgesel güvenlik ve ekonomik kalkınmanın önemli faktörü olan istikrara kavuşturucu rolünün giderek arttığını vurgulayan Mirziyoyev, "ŞİÖ, kısa bir süre içerisinde küresel ve bölgesel süreçlerin etkin katılımcısına dönüştü" dedi.
Mirziyoyev, örgütün yapısının genişlediğini ve ortaklık ilişkilerinin geliştiğini belirterek bu çerçevede İran’ın örgütün tam üyesi olarak yükümlülüklerine ilişkin mutabakat muhtırası imzalandığını, Mısır ve Katar’a diyalog ortağı statüsü verildiğini, Belarus’a ŞİÖ'nün tam üyesi, Bahreyn, Kuveyt, Maldivler, Birleşik Arap Emirlikleri ve Myanmar’a örgütün diyalog ortağı statüsünün verilmesiyle ilgili süreçlerin başlatıldığını vurguladı.
'Orta Asya'nın ŞİÖ'nün 'coğrafi çekirdeği' statüsünü koruması lazım'
Mirziyoyev, örgütün bağlantısız statüsünün ve açıklığının korunmasının önemine işaret ederek "Güvenlik bütünlüğü ilkesine kesinlikle bağlıyız. ŞİÖ'nün faaliyeti geniş iş birliğine yönelik olmalıdır. Ayrıca Orta Asya'nın ŞİÖ'nün 'coğrafi çekirdeği' statüsünü koruması gerektiğine de inanıyoruz" diye konuştu.
Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolunun inşasına ilişkin üçlü anlaşmanın imzalanmasını tarihi bir olay olarak değerlendiren Mirziyoyev, stratejik olarak önemli bir başka proje olan Tirmiz-Mezar-ı Şerif-Kabil-Peşavar demir yolu koridorunun inşasını destekleme çağrısında bulundu.
'Geçmiş hatalar tekrarlanmamalı'
Mirziyoyev ayrıca, Afganistan'da barışın tesisi ve sosyo-ekonomik toparlanmasının desteklenmesi, bu konudaki çalışmaların koordinasyonunun güçlendirilmesinin, ŞİÖ'nün en önemli önceliklerinden biri olmaya devam etmesi gerektiğini kaydederek, "Afgan halkının iyi komşuluk desteğimize her zamankinden daha fazla ihtiyacı olduğunu vurgulamak isterim. Geçmişteki hataları tekrarlamamalı ve Afganistan'ı sorunlarıyla baş başa bırakmamalıyız" değerlendirmesini yaptı.
Afganistan'daki Taliban hükümetinin daha fazla tecrit edilmesinin kaçınılmaz olarak ülke içinde radikalleşmenin artmasına ve onu terör örgütleri için bir platform haline getirmesine yol açacağını belirten Mirziyoyev, bu nedenle, kadın ve çocuk hakları da dahil Taliban hükümetince daha önce taahhüt edilen uluslararası yükümlülüklerin uygulanması konusunda Kabil ile yapıcı ilişkiler geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Mirziyoyev, ayrıca ülkesinin Afganistan ile sınırındaki Tirmiz kentinin mevcut ulaşım ve lojistik merkezinin modern altyapısını kullanarak Afganistan'a insani yardım için özel bir fonun kurulması önerdiğini söyledi.