Kanada’da 1800’lü yıllarda Katolik Kilisesi tarafından Kanada hükümeti adına açılan ve sonuncusu 1997'de kapatılan 139 yatılı kilise okulu, faaliyette olduğu yıllarda 150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla koparılarak alıkonulduğu yerler oldu.
AA muhabiri, ülkedeki yatılı kilise okullarının büyüklerinden biri olan Ontario eyaletine bağlı Brantford kentindeki Kanaata bölgesinde faaliyet gösteren Mohawk Yatılı Kilise Okulunu görüntüledi.
Katolik Kilisesi tarafından 1831 yılında açılan ve 27 Haziran 1970'te kapatılan okulun ana binası, yenileme çalışmaları gerekçesiyle kapalı tutuluyor.
Okul, halen sonradan inşa edilen binadaki 3 sanat galerisi, tarih müzesi ve kütüphanesiyle 1972'den beri kültür merkezi olarak hizmet veriyor.
11 yıl kaldığı okulun bahçesinde anılarını anlattı
Brantford kentindeki Six Nations Yerli Topluluğu üyesi Geronimo Henry (84), yaşadıklarını 11 yıl kaldığı okulun önünde anlattı.
Geronimo Henry, 6 yaşında alındığı okuldan 17 yaşında çıktığını, bu süre içinde bir erkek ve 2 de kız kardeşinin daha okulda tutulduğunu söyledi.
Erkek kardeşinin, bir fırsatını bularak okuldan kaçtığını ve bir daha geri dönmediğini anlatan Henry, "Bu kapının önüne yaklaşamazdık. Buradan ancak görevliler girebilirdi. Kız kardeşlerimi de okul boyunca hiç görmedim" dedi.
Ülke genelindeki 139 okulun yerli çocukların toplanması amacıyla açıldığını anlatan Henry, "Amaç onların dilini, kültürünü ve inançlarını değiştirmekti. Ailem kiliseye inanmıyordu. Bizim kendi inancımız vardı. Aynı Afrika’dan getirdikleri insanlar gibi. Onlar Hristiyan değildi ve kendi inançları vardı" diye konuştu.
"Hem burası hem de Kanada genelindeki tüm yatılı okulların bölgesi taranmalı"
Yatılı okulda olduğu yıllarda herhangi bir mezar görmediğini söyleyen Henry, "Ama hep konuşulurdu. Okulun arka tarafındaki çiftlik bölgesinde mezar olduğu söylenirdi. Hem buranın hem de Kanada genelindeki tüm yatılı okulların bölgesinin taranmasını istiyoruz. Bu iş tamamlandıktan sonra da bulunan tüm cesetlerin kayda girmesi ve inancımıza göre her birine cenaze töreni yapılması gerekir" şeklinde konuştu.
"Kanada'nın bize yaptığı soykırımdır"
Yatılı okullarda yaşananlardan Katolik Kilisesi ve Kanada devletinin sorumlu olduğunu ifade eden Geronimo Henry, "Kanada'nın bize yaptığı soykırımdır. Tüm bu yaşananlar ve çocuklarımız için adalet istiyoruz. Bu okullar, çocuklar için bir hapishaneydi. Biz bir suç işlememiştik. Sadece yerliydik. Kanada, soykırım ile suçlanmalı ve bunun hesabını vermeli. Özür dilemek, yaşananlar için yeterli değil" dedi.
"Kanada yatılı okullarla çocuklarımızı katletti"
Brantford bölgesindeki Six Nations Yerli Topluluğu üyesi Jacquline House da dua etmek için geldiği Mohawk Yatılı Kilise Okulu’nun bahçesinde AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Babasının da bu okulda tutulduğunu belirten House, British Columbia ve Saskatchewan’dan gelen isimsiz çocuk mezarları haberlerinin, kendilerini derinden sarstığını söyledi.
House, şöyle devam etti:
"Bu haberler içimizi yakıyor. Babam da bu okullarda yıllarca kalmış. Şimdi kendi dilini konuşamıyor. Buralarda çocuklarımızın beynini yıkadılar, kimliklerini değiştirdiler, kültürlerini yok ettiler. Yakın zamana kadar insanlar, okul, eğitim veya medeniyete dair öğretiler olduğunu düşünüp, yatılı okullara normal gözle bakıyorlardı. Şimdi herkes şoke oldu. Bu bir katliam. Kanada yatılı okullarla çocuklarımızı katletti. Ölüm sebepleri ne olursa olsun bunun hesabı verilmeli. Onlar masum çocuklardı. Bu sanki Kanada’nın çocuklarımıza açtığı bir savaştı."