İran'da 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin "başörtüsü kurallarına" uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi olarak bilinen "İrşad Devriyeleri" tarafından gözaltına alınarak gördüğü şiddet sonucu hayatını kaybetmesi ülkede protesto dalgalarının fitilini ateşlemişti. Aylardır devam eden protestoların gölgesinde Katar'da düzenlenen Dünya Kupası'nda yer alan İran Milli Takımı'nın Amerika Birleşik Devletleri (ABD) karşısında mağlup olması ise ülkede rejim karşıtları tarafından kutlandı.
İnsanların sokaklara döküldüğü, havai fişeklerle kutladığı bu mağlubiyet kısa süre içerisinde gerginliğe dönüştü ve gösteriler esnasında bir kişi başından vurularak hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden kişinin ise milli takımda forma giyen bir futbolcunun çocukluk arkadaşı olduğu ortaya çıktı.
'Direkt hedef alındı'
İnsan hakları aktivistlerine göre 27 yaşındaki Mehran Samak, Tahran'ın kuzeybatısında, Hazar Denizi kıyısındaki Bandar Anzali kentinde İran'ın Dünya Kupası'ndan elenmesini kutlayan kalabalıkların arasındaydı ve arabasının kornasıyla eşlik ederken kafasında vurularak öldürüldü.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) grubu, Samak'ın "milli takımın Amerika karşısında aldığı yenilginin ardından güvenlik güçleri tarafından doğrudan hedef alındığını ve başından vurulduğunu" kaydetti.
ABD maçında İran takımında forma giyen ve İranlı orta saha oyuncusu Sayed Ezatolahi, öldürülen Samak'ı tanıdığını açıkladı ve genç futbol takımında birlikte çektirdikleri bir fotoğrafı yayınladı.
Kuruluş, resmi twitter hesabından Samak'ın cenazesinden çekilmiş bir video yayınladı. 27 yaşındaki gencin yakınlarının "Diktatöre Ölüm" sloganları attığı görüldü.
Ezatolahi, "Bir gün maskeler düşer ve gerçekler açığa çıkar. Gençlerimiz ve ulusumuz bunu hak etmiyor" notunu düştü.
İran Milli takımı Dünya Kupası'ndaki ilk maçında İngiltere'ye karşı oynamış ve İran'daki hükümet karşıtı protestolara destek amaçlı milli marşı okumamıştı.
40 yıllık kopuş
İran Milli takımı Dünya Kupası'ndaki ilk maçında İngiltere'ye karşı oynamış ve İran'daki hükümet karşıtı protestolara destek amaçlı milli marşı okumamıştı.
Aralarındaki diplomatik bağların yaklaşık 40 yıl önce koptuğu İran ve ABD arasında oynanan maç günler öncesinden dünya gündeminde yerini bulmaya başlamıştı. Sözkonusu müsabaka 16 Eylül'de 22 yaşındaki Amini'nin gözaltında öldürülmesinden bu yana İran genelinde devam eden hükümet karşıtı protestoların alevlenmesini önlemek amacıyla artırılan güvenlik önlemleri altında oynandı.
İran'ın, Dünya Kupası'nda ABD'ye 1-0 yenilerek turnavadan elenmesi sonrasında İranlı gazeteci Masih Alinejad Twitter'da kutlama videolarını paylaşarak şunları yazdı: "İran, insanların futbola tutkuyla bağlı olduğu bir ülke. Şimdi ise Sanandaj şehrinde sokaklara döküldüler ve futbol takımlarının ABD karşısında aldığı mağlubiyeti kutluyorlar. Hükümetin kanlı rejimini normalleştirmek için sporu kullanmasını istemiyorlar"
Ayrıca Amini'nin memleketi Sakkız'da havai fişeklerin patlatıldığı bir video da yayınladı.
Al Jazeera'nin aktardığına göre, İranlı kadınların 40 sonra ilk kez 2019 yılında maçları izlemek için stadyuma girmelerine izin verilmişti. O da birkaç milli maç ile sınırlıydı.
Gazeteci Alinejad, İran'ın batısındaki Kirmanşah'taki kutlamaların yer aldığı bir videoyu, "İslam Cumhuriyeti 40 yıl boyunca kadınların stadyumlara girmesini yasakladı ve şimdi insanlar Dünya Kupası'ndan elenmelerini kutlamak için 'kadın, yaşam, özgürlük' sloganları atıyor" notuyla paylaştı.
Futbolcuları aileleriyle tehdit ettiler
ABD merkezli CNN International ise oyuncuların bir sonraki maçta milli marşa katılmaması halinde, ailelerinin hapis ve işkence ile tehdit edildiğini aktarmıştı. Bunun üzerine futbolcular Amerika Birleşik Devletleri maçından önce milli marşı okumuştu.
Ne olmuştu?
İran'da 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin gözaltında ölmesi, aylardır yönetim karşıtı sloganlarla protesto ediliyor.
İsveç Merkezli İran İnsan Hakları Örgütü'ne göre, ülkede 60'ı çocuk ve 29'u kadın 448 kişi hayatını kaybetti. İran Devrim Muhafızları Ordusu ise geçtiğimiz günlerde yaptıkları bir açıklamayla devam eden protestolarda 300'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu.
halktv.com.tr // Dış Haberler