Kim tarafından atıldıysa atanın gözü kör olsun ama daha faili bile belli olmadan bunu Rusya’ya çullanma bahanesi yapanlar fırsatı kaçırmadı. ABD ile Polonya, krizin ilk saatlerinde ciddi ciddi NATO’yu, saldırıya uğrayan bir üyesini, yani Polonya’yı korumak için harekete geçmeye çağırdılar, hatta Rusya’ya karşı askeri seçenekleri masaya koyup tartıştılar.
Kimin attığı belli oldu
Neyse ki gerçeğin ortaya çıkması uzun sürmedi. Hem ABD’li yetkililer hem de Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda füzenin “Rusya topraklarından fırlatılmadığını” açıklamak zorunda kaldılar. Savaş bölgesinde biri KH-101 diğeri de S-300 olmak üzere iki tip füze kullanılıyor. Biraz beklemeli, düşen füzenin S-300 olduğunu anladıklarında bunu hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın kullandığı bilindiğinden, kimin fırlattığı konusunda acele etmemeliydiler. Nitekim Polonya’ya düşen füzenin yolunu şaşırmış bir Ukrayna füzesi olduğu anlaşıldı. Buna “dost ateşi” diyorlar bildiğiniz gibi. Dolayısıyla olay kapandı.
Bizi ilgilendiren şu olmalı aslında: Kimin attığı/atacağı, kazayla olup olmadığı bir yana herhangi bir füze rotasından çıkar mı? Şu son olayla beraber anlaşılıyor ki, evet çıkabilir. Daha önce de olmuştu ayrıca, 15 Haziran’da da yine Polonya sınırına 15 km uzaklıktaki bir alana füze düşmüştü. Polonya topraklarına bir füzenin düşmesi, diğerinin çok yaklaşması savaşın yatay olarak yayılabileceğinin de işareti. Bu tür “yoldan çıkmış” füzelerle karşılaşacağız mutlaka.
Bundan sonra da düşebilir. Tehlike büyük. Çünkü Rusya’nın kara saldırı füzelerinin sayısında ciddi bir azalma var, o nedenle hava saldırıları için üretilmiş S-300’leri kara saldırılarında da kullanmaya başladı. Ancak şu doğru; Rus füzelerinin güdüm sistemleri sorunlu. Bu nedenle atılan füze hedefe ulaşmadan “yolunu şaşırabilir.”
Rusya atsaydı ne olurdu?
ABD ile Polonya’nın iddiaları doğru çıksaydı, Polonya topraklarına füzeyi Rusya atmış olsaydı ne olurdu peki? NATO, özellikle 5. maddesine göre “saldırıya uğrayan üyesini” korumak için müdahale edebilirdi. Ancak bu konuda yanlış bildiğimiz bir şey var. NATO hemen karar verip çullanamaz. Her bir NATO üyesinin söz konusu saldırıya nasıl karşılık vereceği kendi sorunudur öncelikle.
Belki de 'fırlatmadı' dediler
Ancak yine de bir iki üyesiyle birlikte dilerse Rusya’yı vurabilir NATO. Bu noktada aklıma takılan şu; Polonya’ya düşen füze gerçekten Rus füzesi de olabilir. Bunun kabul edilmesi NATO’nun harekete geçmesi demek. Kısa bir süre önce “kısmi nükleer silah kullanırız” diyen bir Putin varken NATO bunu yapabilir miydi? Bunun güçle ilgisi yok. Sonuçları üye ülkeler için de kötü olacağından NATO tüm kışkırtıcı tutumuna rağmen Rusya’ya saldıracak kadar aklını yitirmiş değil.
Yani füzenin Rusya tarafından fırlatılmadığını kabul etmek şu anda başta NATO olmak üzere herkesin işine gelir. Füzeyi Rusya attı demiyorum, atsa bile, “attı” denmeyecekti diyorum. Bu iyi bir şey. ABD ile müttefikleri yiyecekleri haltın kendilerinin de sonu olacağını bildikleri için demeyeceklerdi.
Bu nedenle kriz çabuk bitti...
Bir sonraki krize kadar...