Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, özel konuk olarak katıldığı ŞİÖ 22'nci Devlet Başkanları Zirvesi'nde, Gözlemci Üye ve Özel Konuk Heyet Başkanlarının da yer aldığı geniş katılımlı oturumda konuştu.
Zirveye katılmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'e daveti için teşekkür etti ve ŞİÖ üyeliğine yeni kabul edilen İran'ı da kutladı.
'İş birliğini artıracağımıza inanıyorum'
Türkiye'nin "en batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak müstesna bir konuma sahip olduğunu" ifade eden Erdoğan, Asya ile binlerce yıla dayanan beşeri, kültürel ve siyasi bağları bulunduğunu söyledi.
"2019 yılında ilan ettiğimiz Yeniden Asya Girişimimizle ata yurdumuz Asya ile ilişkilerimizi her alanda güçlendirmeye çalışıyoruz" diyen Erdoğan, "ŞİÖ'yü Asya'nın hoşgörü ikliminin ve sorunlara ortak çözüm bulma anlayışına dayalı kadim kültürünün bugünkü temsilcisi olarak gördüklerini" bildirdi. Bunun için de teşkilatla ilişkileri geliştirmeye önem verdiklerini dile getiren Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya'ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir. Teşkilatın enerji kulübü üst düzey grubunun dönem başkanlığını 2017 yılında üstlenmiştik. Bu kapsamdaki 3. yüksek düzeyli grup toplantısını Ankara'da gerçekleştirmiştik. Üye olmayan bir devletin böyle bir görevi icra etmesi teşkilat için de bir ilki teşkil etmiştir. Üstlendiğimiz sorumluluk, teşkilatla Türkiye arasındaki ilişkilerin ne kadar geliştiğini de göstermiştir. Bundan sonra müşterek çabalarımızla iş birliğimizi çok daha yukarıya çıkaracağımıza inanıyorum."
ŞİÖ Zirvesi'nden Erdoğan. Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
'Nice imtihanla karşı karşıyayız'
İmkanlarla beraber sorunların da küreselleştiği bir çağın yaşandığını işaret eden Erdoğan; "İklim değişikliği, salgın, enerji ve gıda arzı güvenliği, terörizm, yabancı ve İslam düşmanlığı, ırkçılık, düzensiz göç, ekonomik durgunluk ve tedarik zincirlerindeki aksamalar gibi nice imtihanla karşı karşıya olunduğunu" söyledi.
Erdoğan, "Dünya 5'ten büyüktür" diyerek İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan düzenin krizleri çözme kabiliyetini yitirdiğine dikkati çektiklerini ifade etti.
"Küresel sistemin reform ihtiyacını vurgularken bir yandan daha adil, temsil kabiliyeti yüksek, kapsayıcı ve etkin bir düzenin tesisi için çalıştıklarını" belirten Erdoğan, "Bunu yaparken bölgemizde ve ötesinde barış, güvenlik, istikrar ve refahın hakim kılınması için her türlü çabayı sergiliyoruz. Amacımız insanı ve insani değerleri merkeze alan girişimci bir diplomasi anlayışıyla bölgemizde ve ötesinde bir barış kuşağı tesis etmektir. Bu kapsamda Ukrayna'daki çatışmaların diplomasi yoluyla bir an evvel sona erdirilmesi için yoğun gayret gösteriyoruz. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden sevkiyat noktasında Birleşmiş Milletler ve taraflarla verimli bir iş birliği yürütüyoruz. Tahılın, Afrika'daki kardeşlerimiz başta olmak üzere özellikle en çok ihtiyaç duyanlara ulaştırılması noktasında da samimi çaba harcıyoruz" dedi.
'Terörizm maalesef küresel düzeyde sınır tanımamakta'
"Terörizmin maalesef küresel düzeyde sınır tanımadığını ve tüm devletleri olumsuz etkilediğini" vurgulayan Erdoğan, "Türkiye on binlerce vatandaşını terör örgütlerine kurban vermiş, terörün kanlı yüzünü çok iyi bilen, tanıyan bir ülkedir. 40 yılı bulan bölücü terörle mücadelemizde çoğu zaman yalnız bırakılsak da PKK, PYD, YPG, FETÖ, DEAŞ dahil terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelemizi kararlı şekilde sürdürüyoruz. Ortak güvenliğimizi ilgilendiren hususlarda ŞİÖ ile diyaloğumuzu daha da güçlendirmeye hazırız" diye konuştu.
Güvenliğin önemli bir boyutunu, tedarik zincirlerinde sürekliliğin sağlanmasının oluşturduğunu belirten Erdoğan, "G20 kulvarındaki girişimlerimiz başta olmak üzere küresel gıda güvenliğine yönelik çabaları destekliyoruz" değerlendirmesini yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, küresel tedarik zincirlerinde devamlılık bakımından doğu ve batı arasındaki bağlantının güçlendirilmesinin öneminin bugün daha fazla anlaşıldığını ifade ederek şunları kaydetti:
"Orta Koridor adını verdiğimiz girişimin Kafkaslar, Orta Asya ve Çin Halk Cumhuriyeti hattında mühim bir arter görevi gördüğü bölgemizde ve ötesinde refahın ve istikrarın tesisinde büyük rol oynadığı aşikardır. Türkiye son 20 yılda gerçekleştirdiği devasa ulaşım ve altyapı yatırımlarıyla bu alanda çok önemli bir başarıya imza atmıştır. Ülkemizin doğu ile batı arasındaki köprü konumu bizlere emsalsiz imkanlar sunmaktadır. Bu anlayışla güvenlikten ekonomiye, enerjiden ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız. ŞİÖ içinde devam eden siyasi ve ekonomik süreçlere de katkı sağlamaya devam edeceğiz. Teşkilat üyesi ülkelerin ekonomik ve insani kalkınmalarından temel hak ve hürriyetlerin geliştirilmesine kadar her konudaki çabalarını yakından takip etmeyi ve iş birliği yapmayı sürdüreceğiz."
ŞİÖ Zirvesi
Semerkant’ta yeni inşa edilen "İpek Yolu Semerkant" uluslararası turizm bölgesindeki kongre merkezinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde başlayan zirveye, örgüte üye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gözlemci ülkeler Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, davetli liderler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katılıyor.