Sosyal ağ platformu X'in sahibi, Wikipedia'yı siyasi taraflılıkla defalarca suçladı ve çoğunlukla sol görüşleri desteklediğini iddia etti. Musk ise son yıllarda daha çok sağ görüşlü görüşlere yakınlık gösteriyor.
Bu açıklama, kendisinin ve Başkan Donald Trump'ın yapay zeka komisyoneri olarak atanmasının yakın destekçisi olan David Zacks'ın, yapay zeka sistemlerini eğitmek için Wikipedia içeriğinin kullanılmasını eleştirmesinden kısa bir süre sonra geldi; Zacks, bunun nesnel bir kaynak olmadığını savunmuştu.
Grokipedia adı, Musk'ın "gerçeği sonuna kadar arayan" bir araç olarak tanımladığı xAI'nin sohbet robotu Grok'tan geliyor. Bu iddialarına rağmen Grok, bazı durumlarda Yahudi karşıtı yorumlara yol açtığı için eleştirilere maruz kaldı. Şirket, yaşananları programlama hatalarına bağladı.
GROKİPEDİA: XAI'NİN WİKİPEDİA ALTERNATİFİ
NEDEN ŞİMDİ
Zamanlama tesadüf değildi. Musk'ın yorumları, Wikipedia'nın kurucu ortağı Larry Sanger'ın platformu eleştirmek için Tucker Carlson'ın programına katılmasından sadece birkaç saat sonra geldi. Sanger, Wikipedia'nın tarafsızlığını çoktan terk ettiğini savunarak, kaynakların kara listelerine, gizli hükümet etkisine ve ilerici bakış açılarını destekleyen düzenleme kalıplarına işaret etti. Siteyi "kuruluş propagandasının bir organı" olarak nitelendirdi.
Musk'ın Grokipedia'nın sonuçlarını açık kaynaklı hale getirme planı, Sanger'ın şeffaflık çabalarını yansıtıyor. Ancak ayrıntılar henüz çok sınırlı; lansman zaman çizelgeleri, teknik mimari veya xAI'nin kendi sisteminde önyargılara karşı nasıl koruma sağlayacağı konusunda henüz bir bilgi yok.
Musk, xAI'nin sohbet robotu Grok'un, sentetik veri düzeltmeleriyle yanlışları ayıklayıp bağlamı katmanlandırarak "Vikipedi'yi yeniden yazabileceğini" söylediğinde, bu yöndeki ipuçları haftalar önce ortaya çıkmıştı. Bu açıdan bakıldığında, Grokipedia, Grok'un sözde gerçeği arayan tasarımının doğal bir uzantısı gibi görünüyor.
TEPKİLER
Duyuru, X'i aydınlattı ve dakikalar içinde binlerce yanıt aldı. Destekçiler, uzun zamandır beklenen bir gelişme olarak alkışladı. Judicial Watch Başkanı Tom Fitton, Wikipedia'yı "Sol için bir karalama makinesi" olarak nitelendirerek Musk'ın onayını aldı. Teknoloji yorumcusu Brian Roemmele gibi diğerleri ise, Grokipedia'yı yerleşik dogmalardan kurtulmanın bir yolu olarak nitelendirdi.
Mark Kretschmann ve Paul A. Szypula gibi kullanıcılar projeyi "tarafsız bir alternatif" ve "gerçekler için harika bir haber" olarak alkışladılar. Hatta bazıları gönüllü olarak katkıda bulundu; bir kullanıcı makaleleri Portekizceye çevirmeyi teklif etti.
Ancak herkes ikna olmamıştı. Eleştirmenler projeyi hemen "Muskopedia" olarak yaftaladılar ve bir bakış açısını başka bir bakış açısıyla değiştirip değiştirmeyeceğini sorguladılar. Diğerleri ise Grok'un kendi kusurlarına dikkat çekerek, sohbet robotunun Wikipedia'nın hatalarını sık sık tekrarladığını belirttiler. Şüpheciler ise zor soruyu sordular: Grokipedia hala aynı internet verilerinden yararlanıyorsa, nasıl gerçekten daha iyi olabilir?
ÖNÜMÜZDEKİ ZORLUKLAR
Önyargılardan uzak bir bilgi platformu oluşturmak, Musk'ın önerdiğinden bile daha zor olabilir. Wikipedia'nın zayıflıkları insan editörlerden kaynaklanıyor, ancak yapay zekâ odaklı bir yaklaşımın kendine özgü riskleri var. Büyük veri kümeleri algoritmik önyargılara yol açabilirken, xAI altında merkezi kontrol, yönetiminin eleştirilmesine kapı açıyor.
Alternatif bir çözüme destek vermek için her türlü sebebi olan Sanger bile, ister insan ister yapay zeka odaklı olsun, herhangi bir sistemin hükümetler veya güçlü çıkar grupları tarafından etkilenebileceği konusunda uyardı. Bu uyarı Grokipedia için de aynı derecede geçerli.
ANLAMI NEDİR?
Grokipedia'nın Wikipedia'ya gerçek bir rakip mi olacağı yoksa Musk'ın bir yan projesi olarak mı ortadan kaybolacağı, uygulamaya bağlı olacak. Sonuçların açık kaynaklı olması iddialı bir vaat, ancak doğrulama, şeffaflık ve hesap verebilirlik için net bir süreç olmadan, düzelttiğini iddia ettiği kusurları tekrarlama riskiyle karşı karşıya.
Şimdilik proje, çevrimiçi bilginin özüne inen bir tartışmayı başlatmayı başardı: Kim kontrol ediyor, nasıl düzenleniyor ve tarafsızlık mümkün mü? Musk, Grokipedia'yı xAI'nin "evreni anlama" arayışında cesur bir adım olarak nitelendirdi. Geri kalanımız ise, bu hedefin daha güvenilir bir gerçeğe mi yoksa sadece bir internet savaş alanına mı yol açacağını izlemekle baş başa.