Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi (NASA)’nın Perseverance gezgini, Kızıl Gezegen’i araştırırken ve insanlı yolculuk söz konusuyken, bilim insanları Mars’tan alınan taş ve toprak örneklerinin Dünya’ya getirilmesinin büyük riskler taşıdığını açıkladı. Mars’tan alınan numunelerde yer alan mikroorganizmaların Dünya’nın karasal ortamında insanların savunmasız olduğu ölümcül salgınlara neden olabileceğini öne süren araştırmacılar, olası bir Mars vebası salgını hakkında uyardı.
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Mars’taki kaya ve topraklardan alınan örnekleri ayrıntılı bir şekilde test etmek için Dünya’ya getirilmesi amacıyla birlikte çalışıyor.
NASA ve ES 2026'da Mars'tan alınan örnekleri toplamak için araç fırlatacak
İki kuruluş, geçen Şubat ayında Kızıl Gezegen’e inen Perseverance gezgini tarafından toplanan örnekleri almak için 2026'da bir kara aracı fırlatmayı planlıyor. Dolayısıyla, potansiyel olarak içinde yaşayan mikro organizmalar bulunabileceği toprakların yakın bir gelecekte Dünya’ya ulaşmış olacak.
NASA'nın açıklamasına göre Mars'ın bozulmamış örneklerini Dünya'ya geri döndürmek, nesillerdir bilim insanlarının en büyük hayallerinden biri oldu. Ancak, Mars’tan alınan örneklerin, Dünya için oldukça büyük riskler taşıdığını iddia eden bir grup bilim insanı tarafından kurulan Uluslararası Mars Numune Dönüşüne Karşı Komite’de (ICAMSR) yer alan Dr. Gilbert Levin bu konuda pek hevesli değil.
'Mars'taki organizmalar Dünya'da ölümcül salgınlara neden olabilir'
NASA'nın 1975'ten 1983'e kadar süren Viking programında mühendis olarak çalışan Levin, Daily Star’a verdiği demeçte Kızıl Gezegen’de yer alan mikroorganizmaların, Dünya’nın savunmasız olduğu yıkıcı bir Mars vebası pandemisine neden olabileceğini öne sürdü.
Levin, "Numuneler güvenli kaplar içinde Dünya'ya getirilse bile, bir kısmının kabın açılacağı laboratuvardan kaçma ihtimalinin yüksek olabileceğinden endişeleniyorum" ifadelerini kullandı.
Diğer taraftan ICAMSR'den bilim insanları, gökbilimci Carl Sagan'ın 1973 yılında yayımlanan Kozmik Bağlantı adlı eserine atıfta atıfta bulunarak benzer bir uyarı dile getirdi:
"Mars biyolojik açıdan karmaşık bir ortama sahip. Buradan elde edilen örnekler Dünya’daki karasal oralma nakledilirse, muazzam biyolojik hasara yol açabilecek patojenler ve organizmalar meydana gelebilir"
Dünya'ya getirmeden önce Ay'da bekletilebilir
Öte yandan, ICAMSR Direktörü Barry DiGregorio, Mars’tan toplanan örnekleri güvenli bir şekilde getirmenin yolunun Dünya’dan önce Ay Geçidi Uzay İstasyonu’nda bekletmel olacağını söyledi. Böylece, Mars salgınlarına karşı bağışıklığı olmayan Dünyalılara enfeksiyon salınma riski olamadan numuneler üzerinde çalışılabilir.
DiGregorio, "Dünya'nın biyosferinin yüzde 100 korunmasını garanti etmenin tek yolu budur" dedi.
Bununla birlikte ESA, numuneleri Dünya’daki laboratuvarlara hemen getirmenin acil bir gerekliliği olmadığını belirterek son raporlarından birinde "Alınan örnekleri kararlı bir Mars yörüngesinde bırakmak mümkün olan birkaç alternatif stratejiden biridir" açıklamasını yaptı.
Sadece dünyadaki laboratuvarlar örnekleri inceleyebilir
Ancak, yalnızca Dünya üzerindeki laboratuvarlar, Mars'ın jeolojisi ve tarihi hakkında sonuçlara varmaya izin verecek gerekli tüm testleri yürütmek için gelişmiş ekipmana sahip.
NASA'nın gezegen bilimi direktörü Lori Glaze, "Şu anda Mars'a taşıyamayacağımız son teknoloji laboratuvar araçlarıyla çalışıyoruz. Bu yüzden Mars’tan alınan örnekleri belki onlarca yıl boyunca inceleyerek yeni bilgiler edinmeyi hedefliyoruz" dedi.