1- Berlin Duvarı, neden inşa edildi?
İkinci Dünya Savaşı´nın sonunda savaşı kaybeden Almanya'nın işgal kuvvetlerince Amerikan, Fransız, İngiliz ve Sovyet bölgesi olarak dörde bölünmesinden kısa bir süre sonra Batı ittifakı benzer şekilde olan yönetim birimlerini birleştirdi ve tek bir yönetim bölümüne dönüştü.
Söz konusu bölünmeden sonra ekonomik olarak ilerlemeye başlayan Batı Almanya'ya kaçışların önlenmesi amacıyla bir duvar örme fikri, dönemin Sosyalist Birlik Partisi (SED) lideri Walter Ulbricht'in Sovyet liderlerine danışması ve onaylarını alması sonucu gerçekleştirildi.
Berlin Duvarı inşası öncesinde Doğu Almanya'dan Batı Almanya'ya 270 bin insan kaçtığı belirtiliyor.
2- "Utanç duvarı" (Schandmauer) diye de anılan Berlin Duvarı'nın inşası ne kadar sürdü? Uzunluğu kaç kilometreydi?
Duvar Doğu Almanya’nın içinde ABD güdümünde kapitalist Batı Berlin'i çevrelemek için, Doğu Almanya meclisinin kararıyla 12-13 Ağustos 1961’de bir gecede örüldü. Duvarın uzunluğu 46 kilometreydi.
3- Duvar çevresinde kaçışları önlemek için alınan ekstra önlemler neydi?
1961 yılında Berlin Duvarı'nın yerinde sadece basit bir tel örgü çekildi. Daha sonra bu örgünün yerine Berlin Duvarı inşa edildi ve öncesinde yer alan tel örgü duvarın üstünde yeniden yer aldı.
Doğu ve Batı Berlin'in arasındaki bu duvar, aslında biri 3,5 diğeri 4,5 metrelik iki çelik parçadan oluşuyordu. Doğu tarafına bakan duvar kaçmaya yeltenecek insanların kolay görünmesi için beyaza boyanmıştı. Doğu tarafında hal böyleyken duvarın batı tarafında ise durum biraz daha "renkli" idi. Duvarın Batı tarafında grafitiler yer alıyordu.
Doğu kısmında duvar boyunca yerde çelik kapanlar ve mayın tarlaları bulunuyordu, 302 yüksek gözetleme kulesi ve yüzlerce lamba da gözetleme işlemleri için konuşlandırılmıştı. Doğu tarafında motosikletli ve yaya polisler ve köpekler de kontrol halindeydi.
4- Duvar sebebiyle yaşanan şiddet olaylarında kaç kişi hayatını kaybetti?
Berlin duvarını aşmak isterken can verenlerin sayısı hala kesin olarak bilinmemekle birlikte, en az 86 en fazla ise 238 kişi olduğu tahmin ediliyor.
5- Duvar ne zaman ve neden yıkıldı?
Almanya'da 13 Ağustos 1961'de yapımına başlanan ve 28 yıl Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD) ile Demokratik Almanya Cumhuriyeti'ni (DDR) bölen duvar, 9 Kasım 1989'da yıkıldı.
1989 yılı başlarında Alman Demokratik Cumhuriyeti Hükümeti, isteyen Doğu Almanya vatandaşlarının Sovyetler Birliği dahilindeki diğer Doğu Bloğu ülkelerine geçiş yapabilmesine izin verdi.
Doğu Alman hükümeti, duvarın kaldırılmasına onay vermişti. 9 Kasım 1989'da bu kararı halka açıklamak üzere bir basın toplantısı düzenlendi. Karar açıklandığı andan itibaren duvarın iki tarafında yüz binlerce insan birikmeye başladı.
6- Duvarın yıkılma kararı ardından neler yaşandı?
Duvarın yıkılma kararının duyurulması ardından Doğu ve Batı tarafında yüzbinlerce insan bir araya geldi. Her iki Almanya tarafından yaklaşan insanlar duvarın üzerinde buluştular. İnsan seli bir saat içinde yüz binlere ulaştı.
Duvarın yıkımına resmi olarak 13 Haziran 1990'da, 300 Doğu Alman sınır askeri tarafından başlandı. Alman Demokratik Cumhuriyeti de duvarın yıkımından sonra 13 Ekim 1990'da resmen sona erdi.
Eski Berlin duvarının bazı kalıntıları müzelerde sergileniyor.
7- Bölünmüşlüğün etkileri hala devam ediyor mu?
Birleşmenin ardından Alman hükümeti, Almanya'nın doğusundaki bölgeye "ayrıcalıklı" yatırımlar gerçekleştirmesine karşın yine de doğudaki eyaletler ekonomik olarak batıdaki eyaletlerin gerisinde kaldı.
Son yıllardaki önemli gelişmelere karşın Alman hükümetinin 2020 verilerine göre hazırladığı "Alman Birliğinin Durumu" hakkındaki son yıllık rapora göre, eski Doğu Almanya, işsizlikten gelire kadar önemli ekonomik göstergelerde Batı Almanya'nın bulunduğu noktadan epey uzakta yer alıyor.
Ülkenin batısı ile doğusu arasındaki ekonomik farklar sürerken, doğudaki yüksek işsizlik ve gençlerin batıya göçü de büyük sorunlar olarak dikkati çekiyor. Birleşmeden sonra Doğu Almanya'ya az sayıda büyük sanayi kuruluşu veya şirket merkezinin yerleşmesi de doğudaki ekonomik büyümeyi zorlaştırdı.
8- Açılan makas ne zaman kapanacak?
Almanya'da doğudaki yaşam standartları ve sahip olunan özel varlıkların batının gerisinde kalması dikkati çekiyor. Batılı haneler ortalama 182 bin euro, doğudaki haneler ise 88 bin euro varlığa sahip bulunuyor. Uzmanlar, Almanya'nın 32 yıl önce yeniden birleşmesini "uzun bir zaman" olarak nitelendirirken, Doğu ve Batı Almanya halkının ekonomik ve sosyal açıdan yeniden tam anlamıyla birleşmesinin daha uzun zaman alacağını belirtiyor.
Eski Doğu Almanya'da işsizlik, batıya göre yüksek kalmaya devam ederken, 2020'de eski Batı Almanya'nın 6 eyaletinde ortalama işsizlik oranı yüzde 5,6, eski Doğu Almanya'nın 10 eyaletinde ise yüzde 7,3 oldu. Verilere göre, Doğu Almanya'daki işçiler, batılı meslektaşlarına göre daha az ücret alıyor ve daha uzun çalışıyor.
Almanya'da aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi'nin oylarının, doğu eyaletlerinde batı eyaletlerine göre yükselmesi dikkat çekiyor. 26 Eylül'de yapılan genel seçimlerde AfD, Almanya'nın doğusunda yer alan Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde birinci, Brandenburg ve Mecklenburg-Vorpommern'de ise ikinci sırada yer almıştı.