ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Taliban’ın 15 Ağustos 2021'de Kabil’i alarak hükümeti ele geçirmesinin ardından ülkede insani koşullar kötüleşmeye devam ediyor.
ABD’nin Afgan devletlerine ve özel müteşebbisler ile halka ait 9 milyar dolar civarındaki finansal varlıkları dondurması ve Afganistan’a insani yardımın ulaştırılmasında kullanılabilecek bankacılık sektörüne yönelik kısıtlamalar getirmesi ülkedeki krizi daha da derinleştiriyor.
'Çökeceği belliydi'
Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani döneminde Senatör ve Senato Başkanı olan ancak Gani tarafından görevden alınan Bahtar Aminzai, "Yolsuz, anayasayı ihlal eden, sadece sözde hükümet olan bir yapının bir ulusun hayalini temsil edemeyeceğini ve en nihayetinde çökeceğini biliyorduk" dedi.
Gani yönetiminin Afganistan açısından önemli birçok fırsatı kaçırdığını anlatan Aminzai, ABD ile Taliban arasındaki görüşmelerde Afgan yönetiminin oldukça zayıf kaldığını çünkü Gani’nin birkaç genci müzakereci olarak gönderdiğini dile getirdi.
'Görüntüler üzücüydü'
15 Ağustos ve sonraki süreçte insanların Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı'na akın etmesi ve Amerikan uçaklarına binmeye çalışmasına ilişkin görüntüleri değerlendiren Aminzai, 20 yıllık işgal sırasında uluslararası koalisyon ile çalışmış insanların Taliban korkusu ile ülkeden kaçmak için bu süreci bir fırsat olarak gördüğünü ve o görüntülerin her anlamda üzücü olduğunu kaydetti.
'İnsanlar paralarına ulaşamıyor'
Eski Afgan siyasetçi, şu anda ülkedeki kıtlık ve insani dramı çözmek için siyaseten ABD ile Taliban’ın aynı dili kullanmasını sağlamak için çaba gösterdiklerini söyledi.
ABD’nin bankacılık sisteminde dondurduğu finansal varlıkların bir kısmının halka ve yerel yatırımcılara ait olduğunu hatırlatan Aminzai, insanların eski hükümet döneminde tasarruflarını güvenlik amacıyla bankalara yatırdığını ancak şu anda ihtiyaçları olduğu halde bu paraya ulaşamadıklarını ifade etti. Aminzai, ABD’nin Afgan bankacılık sisteminde dondurduğu 9 milyardan dolardan fazla bir miktarın 3,5 milyar dolarının hükümetten ziyade yerel teşebbüs ve şahıslara ait olduğuna dikkat çekti.
Aminzai, "Şu anda uluslararası toplumdan Afgan halkının acil ihtiyacı olan ve devlete ait olmayan varlıkları serbest bırakılmasını istiyoruz" diye konuştu.
ABD ile Taliban'ın "kucaklayıcı hükümet" konusunda anlaşamadığını belirten Eyyubi, iki tarafın bu konuda ne kastettiğinin de net olmadığına ve bu bağlamda iki tarafın aynı dili kullanmasını sağlamak gerektiğine vurgu yaptı.
'Hükümetin bu kadar hızlı çökmesi Taliban'ı bile şaşırttı'
Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai’nin danışmanlarından Tajj Eyyubi, Gani hükümetinin çöküşünün herkesi şaşırttığını, 15 Ağustos’ta Taliban’dan birinin kendisini arayarak hükümetin çöküşünün bu kadar hızlı olacağını beklemediklerini söyledi.