DİSK Genel-İş’in hazırladığı 'Covid-19 Döneminde Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk Raporu' Türkiye’de 59 milyon kişinin borçla yaşandığını ortaya koydu.
Raporda, Türkiye’de her 10 kişiden 7’sinin borçlu olduğu belirtilirken, “Gelir eşitsizliği ve yoksulluk, Türkiye’de yaşayanların yüzde 71'ini borçlu hale getirdi. TÜİK verilerine göre 83 milyon 154 bin 997 kişilik ülke nüfusunun yalnızca yüzde 28,9’unun borcu bulunmazken, yüzde 71,1’i yani 59 milyon 123 bin 203 kişi borçlu yaşamaktadır. Bu borçlanma konut ve konut masrafları dışında kalan borçlanmadır” denildi.
Dünya’da ve Türkiye’de artan gelir eşitsizliğini ve yoksulluğu gözler önüne sermek amacıyla hazırlanan raporda; gelir dağılımı, kişi başına düşen GSYH, yoksulluk, çalışan yoksulluğu, yoksulluk riski altında olanlar ve borçluluk düzeyi güncel verileri değerlendirildi.
Araştırmada öne çıkan önemli başlıklar şöyle:
Avrupa'da gelir eşitsizliğinin en fazla olduğu ülke Türkiye
Gelişmekte olan 107 ülkede 1,3 milyar insan yani nüfusun yüzde 22’si çok boyutlu yoksulluk içinde yaşadığının aktarıldığı raporda, Türkiye'nin, Avrupa ülkeleri arasında gelir dağılımı eşitsizliğinin (gini katsayısı) en fazla olduğu ülkelerin başında geliyor. Gelir dağılımının en adaletli olduğu Avrupa ülkeleri ise Macaristan, Fransa ve Almanya’dır.
Zengin ile yoksul arasındaki uçurum en fazla Türkiye'de
Koronavirüs salgınıyla birlikte yoksul daha da yoksullaşırken zengin daha zenginleştiğinin vurgulandığı raporda, Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde en yoksul yüzde 20’lik kesim ile en zengin yüzde 20’lik kesim arasındaki gelir farkının en fazla olduğu ülke durumunda. Eurostat verilerine göre 2019 yılında Türkiye’de en zengin kesim en yoksul kesimden 8,3 kat daha fazla kazanmıştır.
Halk 1 yılda bin 500 Dolar fakirleşti
Türkiye’de kişi başına Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) son bir yılda bin 434 Dolar azaldı. Kişi başına düşen milli gelirin 2019 yılında 9 bin 150 Dolar olan ülkemizde bu tutar 2020 yılında 7 bin 715 Dolara düştü. Türkiye 7,715 Dolar olan kişi başına yıllık milli gelir tutarı ile AB ülkeleri arasında son sıralarda yer almaktadır.
Bakan Selçuk bir kez daha yanıldı
TBMM Genel Kurulunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2021 bütçesi görüşmelerinde Bakan Zehra Zümrüt Selçuk tarafından yapılan “Yoksulluk, özellikle aşırı yoksulluk, uluslararası dokümanlarda da ifade edildiği gibi artık Türkiye için sorun olmaktan kalktı” açıklamasının aksine Türkiye’de yoksulluk gün geçtikçe artıyor.
Türkiye’de yoksul sayısı son 2 yılda yüzde 8,4 arttı. 2017 yılında 15 milyon 864 bin kişi olan yoksul sayısı, 2019 yılında 1 milyon 343 kişi daha artarak 17 milyon 207 bin kişiye çıktı. Yoksulluk oranıysa yüzde 21,3’ü buldu.
Çalışan yoksullar oranı dünyada yüzde 9, Türkiye'de 14,4!
İşçilerin çalıştığı halde insanca yaşayabileceği bir gelir elde edemediği için temel gereksinimlerini karşılayamama durumuna 'çalışan yoksulluğu' deniliyor. Raporda, düşük gelirli ülkelerde çalışan yoksulluğu yüzde 40, düşük-orta gelirli ülkelerde çalışan yoksulluğu yüzde 14, üst orta gelirli ülkelerde çalışan yoksulluğu yüzde 1’e kadar düşmektedir. Türkiye de orta gelirli ülkeler arasında sayılıyor.
Çalışan yoksul oranı son 2 yılda yüzde 15 arttı
Türkiye’de 2017 yılında 3 milyon 493 bin çalışan yoksul varken bu sayı 2019 yılına yarım milyon artarak 3 milyon 999 bin kişiye çıktı. 2019 yılında çalışan yoksulların oranı yüzde 14,4’ü buldu.
Koronavirüs salgını döneminde çalışan yoksul sayısı 7,7 milyonu geçti
Çalışan yoksul sayısına, salgın ile birlikte kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneğine mahkûm edilen yaklaşık 3 milyon 737 bin 831 kişiyi de eklediğimizde bu sayının 7,7 milyondan fazla olduğunu söyleyebiliriz.
Her 10 kişiden 2'si borçlu halk temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor
Sosyal korumanın yetersizliği salgın döneminde borçlanmayı artırdı. Gelir eşitsizliği ve yoksulluk, Türkiye’de yaşayanların yüzde 71'ini borçlu hale getirdi. TÜİK verilerine göre 83 milyon 154 bin 997 kişilik ülke nüfusunun yalnızca yüzde 28,9’unun borcu bulunmazken, yüzde 71,1’i yani 59 milyon 123 bin 203 kişi borçlu yaşamakta ve bu borçlanma konut ve konut masrafları dışında kalan borçlanma olarak kayda geçmiştir.
2019'da nüfusun yüzde 33,6'sı beslenme ihtiyacını karşılayamadı
Yoksulluğun artması, toplumun temel ihtiyaçlarının karşılanmasını da kısıtladı. Nüfusun büyük bölümü en temel ihtiyaçlardan olan sağlıklı beslenme, ısınma gibi ihtiyaçlarını karşılayamadı. 2019 yılında nüfusun yüzde 33,6’sı iki günde bir et, tavuk veya balık içeren yemek ihtiyacını karşılayamadı. Yine nüfusun yüzde 29,7’si beklenmedik harcamalarını karşılayamazken yüzde 19,2’si de 2019 yılında ev içinde ısınma ihtiyaçlarını karşılayamadı.
Türkiye'nin yoksulluk oranı diğer ülkelere göre yüksek
Türkiye, Avrupa ülkeleri içerisinde yoksulluk riskinin en fazla olduğu ülkedir. Türkiye’de yoksulluk riski içinde olanların oranı, AB ortalamasının iki katıdır. AB üye ülke ortalamasında toplam yoksulluk riski yüzde 21,4 iken Türkiye’de yüzde 39,8’dir. Yoksulluk riskinin yüksekliği aynı zamanda gerekli önlemler alınmadığı zaman yoksulluk oranının daha da artacağının bir göstergesidir.