DİSK Araştırma Merkezi'nin hazırladığı "Dünyada ve Türkiye'de Covid-19'un Sosyal ve Ekonomik Etkileri ile Mücadeleye Ayrılan Kaynaklar" başlıklı rapora göre Türkiye, salgınla mücadeleye yaptığı harcamada vatandaşlara en az nakit destek veren ülke oldu.
Nakit destek dağılımında büyük eşitsizlik söz konusu
DİSK-AR'ın hazırladığı rapora göre koronavirüs döneminde (2020) dünyada toplam 7,9 trilyon dolar nakit destek harcaması yapıldı, nakit desteklerin ülke gruplarına göre dağılımında büyük eşitsizlikler söz konusu oldu.
Türkiye yoksul ülkelerle aynı orana sahip
Zengin ülkelerin vatandaşlarına gayri safi yurt içi hasılalarının yüzde 12,7’si düzeyinde nakit harcama ve gelir desteğinde bulunurken, orta gelirli ülkelerde bu oranın yüzde 3,6'a gerilediği, yoksul ülkelerde ise yüzde 1,6’a düştüğü belirtildi. Aynı oran Türkiye’de ise yüzde 1,1 olarak hesaplandı.
Nakit desteğinde dünyanın binde biri
En yüksek gelir ve harcama desteği yapan ülke grubunun 6 trilyon dolar ile yüksek gelirli 10 G20 ülkesi olduğu belirtilen raporda, Türkiye'nin G20 ülkeleri içinde gelir ve harcama desteği en düşük olan ülke olduğu kaydedildi. Buna göre Türkiye’nin toplam gelir ve harcama desteği sağlık harcamaları dahil sadece 7,6 milyar dolar oldu. Dünya genelinde yapılan 7,9 trilyon dolarlık küresel gelir desteği ve nakit harcamanın içinde Türkiye'dekinin karşılığı yalnızca binde 1 oranında kaldı.
Türkiye vatandaşa yönelik nakit desteklerinin en az olduğu ülke
Koronavirüs salgını döneminde yapılan nakit harcamaların toplam ekonomik ve parasal desteklere oranına bakıldığında yüzde 90 ile Avustralya, yüzde 88 ile Yeni Zelanda ve yüzde 87 ile ABD ilk sıralarda yer alırken, Türkiye, koronavirüs döneminde yapılan nakit harcamaların toplam ekonomik ve mali desteklere oranı yüzde 11 ile son sırada yer aldı. Türkiye’deki toplam ekonomik desteklerin yüzde 89’u işletmelere, şirketlere ve bankalara sağlanan kolaylıklar ve destekler oldu.
Nakit desteğinin aslan payı bütçeden değil, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan
Bakanlık verilerine göre Türkiye’de koronavirüs kapsamında 2020 yılında yapılan toplam nakit desteği 42,8 milyar TL oldu. 6,4 milyon haneye Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında 1000 TL nakdi destek yapılırken, 2 milyon aileye “Biz Bize Yeteriz” kampanyasından yine 1000 TL destek sağlandı. Böylece Mart-Aralık 2020 döneminden 8,4 milyon haneye bir defaya mahsus olmak üzere 1000 TL (toplam 8.4 Milyar TL) yardım yapıldı.
İşsizlik Sigortası Fonundan ise 2,2 milyonu aşkın işçiye ayda 1.168 TL nakdi ücret desteği (ücretsiz izin ödeneği), 3,6 milyon işçiye kısa çalışma ödeneği ve 913 bin işsize ise işsizlik ödeneği olmak üzere toplamda 6,7 milyon işçiye koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında sınırlı nakit destek sağlandı. İşsizlik sigortası tarafından 6,7 milyon işçiye sağlanan toplam destek tutarı yaklaşık 35 milyar TL oldu.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.