Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Eylül 2020 dönemine ait resmi İşsizlik oranına ilişkin bir açıklama yaptı. DİSK-AR, "İşsizlik düşmüyor, artıyor: İşsizlik oranı yüzde 12,7 değil, yüzde 26,4" dedi.
DİSK-AR hazırladığı raporda TÜİK verileri için şu ifadelere yer verdi:
"TÜİK Eylül 2020 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarını 10 Aralık 2020’de açıkladı. Eylül 2020 verileri Covid-19 salgınının ve ekonomik krizin olumsuz etkilerinin devam ettiğini gösteriyor. TÜİK’e göre dar tanımlı işsizlik oranı (standart işsizlik oranı) 1,1 puanlık azalış ile yüzde 12,7 seviyesinde gerçekleşti. Yine TÜİK’e göre Türkiye genelinde işsiz sayısı 2020 Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 550 bin kişi azalarak 4 milyon 566 binden 4 milyon 16 bine geriledi. TÜİK açıkladığı dar tanımlı işsizlik oranı ve işsiz sayısı ile Covid-19'un istihdam üzerinde yarattığı tahribatı yansıtmıyor, tersine saklıyor. Nisan 2020’den bu yana uygulanan işten çıkarma yasağı nedeniyle TÜİK’in dar tanımlı/standart işsizlik verileri işgücü piyasalarındaki gerçek tabloyu yansıtmıyor. TÜİK’in Eylül 2020 dönemine ait sonuçlarında yer alan dar tanımlı (resmî) işsizlik oranı ve işsiz sayısı Covid-19 döneminde yaşanan istihdam ve iş kaybını yansıtmayan ve tamamen TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniğinin yetersizliğinden kaynaklanan bir sonuçtur.
TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniği Covid-19 gibi bir salgının etkilerini yansıtmaktan uzaktır. TÜİK, sadece araştırmanın yapıldığı referans haftasından geriye doğru 4 hafta içinde iş arayanları işsiz sayıyor. Oysa Covid-19 döneminde işten çıkarma yerine yaygın olarak kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği uygulanması nedeniyle milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda gözükmektedir.
TÜİK’in yöntemine göre, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği alan işçiler iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor. İŞKUR’a göre bugüne kadar yaklaşık 3,5 milyon işçi kısa çalışma ödeneği ve 2 milyon 45 bin işçi de ücretsiz izin ödeneği (nakdi ücret desteği) aldı. Ancak TÜİK bu işçileri istihdamda kabul ediyor. Öte yandan kısa çalışma ödeneği alamayan, kayıt dışı veya kendi hesabına çalışıp işsiz kalanların önemli bir bölümü ise Covid-19 nedeniyle iş arama eğiliminde olmadığından işgücü piyasası dışına çıktılar. TÜİK onları da işsiz saymadı."
DİSK-AR tarafından hazırlanan rapordan özet bulgular şöyle:
Geniş tanımlı işsiz sayısı 9,5 milyona yükseldi.
Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,4 olarak gerçekleşti.
Eylül 2020’de de Covid-19 ve ekonomik krizin işgücü piyasaları üzerindeki tahribatı sürüyor.
DİSK-AR, ILO’nun yöntemini esas alarak Covid-19’un yarattığı gerçek istihdam kaybını ve işsizliği hesapladı.
Covid-19 etkisiyle revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısı ve iş kaybı Eylül 2020’de 10 milyona yaklaştı!
Revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı yüzde 27,6 olarak hesaplandı.
Covid-19 Eylül 2020’de en az 1 milyon 706 bin yeni eşdeğer istihdam kaybına yol açtı.
İstihdam bir yılda 733 bin kişi azaldı.
İstihdam oranı yüzde 44,1 geriledi.
İşbaşında olanların sayısı son bir yılda 1 milyon 188 bin kişi azaldı.
Ümitsiz işsizlerin sayısı bir yılda 630 binden 1 milyon 402 bine yükseldi.
Kadınlar Covid-19’dan daha fazla etkileniyor: Kadın işgücü yüzde 7 kadın istihdamı yüzde 5,2 azaldı.