CHP Sosyal Politikalardan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Yüksel Taşkın tarafından hazırlanan rapor, otizmli ve down sendromlu bireylerin pandemi döneminde derinleşen temel sorunlarına ilişkin çözüm önerileri sunuyor.
“Otizmli ve Down Sendromlu Bireylerin Covid-19 Pandemisiyle Derinleşen Sorunları ve Çözüm Önerileri” başlıklı raporla ilgili konuşan CHP'li Yüksel Taşkın, "Haklarının korunması, geliştirilmesi, arttırılması için ulusal ve uluslararası yasalar ile sözleşmelerin varlığına rağmen engelli hakları, Türkiye'de ne yazık ki kağıt üzerinde kalmakta, engelliler uygulamada bu haklardan yeterli şekilde yararlanamamaktadır" ifadesini kullandı.
Kurulan komisyonun hayata geçirilmesi
Otizm Eylem Planı'nın acilen hayata geçirilmesi gerektiğini söyleyen Taşkın, "Down Sendromu, Otizm Ve Diğer Gelişim Bozukluklarının Yaygınlığının Tespiti İle İlgili Bireylerin ve Ailelerinin Sorunlarının Çözümü İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu" raporunun da bir an önce uygulanmaya başlanması gerektiğinin altını çizdi.
Her çocuk için eğitim planı hazırlanmalı
Çocuklarına otizm veya down sendromu tanısı konulmuş ailelerle yapılan görüşmeler, sonucunda raporlanan sorunlara ilişkin çözüm önerilerine değinen Taşkın her bir çocuk için sanki okulda yüz yüze eğitimdelermiş gibi, uzaktan canlı bağlantılar ile bireysel eğitim planları hazırlanarak online destek eğitim sınıfları açılmasını tavsiye etti.
"Kazanımlarda gerilemeye, kendine zarar vermeye neden oluyor"
Hazırlanan raporda; çocuklarına otizm tanısı koyulan ailelerin aktardıklarına göre, pandemi koşulları otizmli çocuklarda ağlama, takıntılarda artma, ekolali, stereotip hareketlerde artma, kazanımlarda gerileme, kendine zarar verme, anksiyetede artış, anlamsız ses çıkarmalarda artış, kilo artışı ve içine kapanık gibi durumlara neden olduğu belirtilmiştir.
Pandemi döneminde gerileme
Öte yandan pandemi koşulları altındaki down sendromlu çocuklarda ise hareket kaybına bağlı kilo artışı, kazanımlarda özellikle dil ve konuşma becerilerinde gerileme, ellerinden tutunca yürüyebilen bir öğrencinin yürümeyi unutması gibi durumlar yaşandığı gözlenmiştir.
"Yaşam, eğitim ve sağlık haklarının korunması için önlemler alınmalı"
Raporda yer alan otizm ve down sendromlu insanların yaşam, eğitim ve sağlık haklarının korunması adına şu önlemlerin alınması gerektiği belirtildi:
- Yine çevrimiçi bire bir psiko-sosyal destekler sağlanması, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin eğitim modüllerine aile eğitim ve destek programlarının eklenmesi sağlanmalı.
- Her bir çocuk için sanki okulda yüz yüze eğitimdelermiş gibi, uzaktan canlı bağlantılar ile Bireysel Eğitim Planları hazırlanmalı ve özel gereksinimli tüm öğrencilere birebir uzaktan canlı eğitimler, ailenin bu dersleri pekiştirebileceği derse özel materyaller sağlanmalı ve online destek eğitim sınıfları açılmalı.
- Rehabilitasyon Merkezleri’nden uzaktan bire bir canlı ders alınma imkanı sağlanmalı ve devlet tarafından ödeme yapılabilmesi için düzenlemeler yapılmalı. Ayrıca bu dersler hem aile hem çocuğa yönelik olmalıdır.
- Evde eğitim hizmeti durdurulmuştur. Evde eğitim için de yukarıda bahsettiğimiz şekilde pandemi dönemine özel, uzaktan eğitim ve aile desteği hizmetleri devreye alınmalı.
- Down sendromlu kişilerde bağışıklık sistemi daha düşük olmakta ve çoğu zaman sendromdan dolayı kalp rahatsızlıkları, tiroid problemleri, lösemi, işitme sorunları, akciğer ve orta kulak enfeksiyonları gibi hastalıklara daha yatkın olmaktadırlar. Bu riskler göz önünde tutularak Sağlık Bakanlığı tarafından down sendromlu çocuklara yönelik ek önlemler sunulması gerekmektedir.