Çeşme'nin Ildır Mahallesi'nde bulunan, 12 İyon kentinden Klozemania ve Teos ile Karaburun Yarımadası’nın üç büyük yerleşim alanını oluşturan Erythrai Antik Kenti’nin sit sınırları, yeni kalıntıların keşfedilmesiyle genişliyor. Bilim çevreleri tarafından özellikle Arkaik dönem bulgularıyla büyük önem verilen Erythrai'nin yönetim merkezi, Ildır Mahallesi olmakla beraber antik dönemde büyük devletin sınırları bugünkü Çeşme ilçesini kapsıyor. İlçe sınırlarında çok geniş alana yayılan Erythrai kentinde ortaya çıkarılan antik kalıntılar, İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'nca tescillenerek korumaya alınıyor. Son olarak Erythrai kazı başkanlığınca önerilen ana tanrıça (Kybele) kutsal alanı, '1'inci derece arkeolojik sit alanı’ olarak tescil edilerek korumaya alındı.
Erythrai Antik Kenti’nde Kybele kutsal alanı korumaya alındı
İzmir Çeşme'de12 İyon kentinden Erythrai Antik Kenti’nin sit sınırları, yeni kalıntıların keşfedilmesiyle genişliyor. İkinci nesil Ankara Üniversitesi kazıları çalışmaları kapsamında, Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın Orbay yönetiminde 2007'den bu yana devam eden kazılarda ortaya çıkarılan ana tanrıça (Kybele) kutsal alanı, '1'inci derece arkeolojik sit alanı' olarak tescil edilerek korumaya alındı.
Erythrai kazıları, birinci nesil Ankara Üniversitesi adına araştırma ve arkeolojik kazıları ilk olarak Arkeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal tarafından 1964-1982 yıllarında gerçekleştirildi. Uzun aradan sonra önemli merkezdeki ikinci nesil Ankara Üniversitesi kazıları, Bakanlar Kurulu izniyle 2007 yılından itibaren Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın Orbay yönetiminde, Kültür ve Turizm Bakanlığı adına başlatıldı ve kazı alanındaki çalışmalar devam ediyor. Antik dönemin önemli liman ticaret kenti Erythrai’da, eski dönemlerden beri gelen ana tanrıçaya ait kutsal alanlar önemli yer tutuyor. Bu alanlar içinde ana tanrıçalar için yapılan kaya tapınım alanları, nişli kayalar, açık hava kutsal alanları ile tescilli kutsala alan kompleksi yer alıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'nun, İzmir’in Çeşme ilçesindeki Erythrai Antik Kenti ile ilgili aldığı karar, Resmi Gazete’de yayımlandı. Erythrai Antik Kenti'nde 2015 yılında gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucu bakanlık temsilcisi tarafından hazırlanan kazı sonuç raporunda, 'Kybele kutsal alanının sit irdelemesinin tekrar gözden geçirilmesi' yönünde görüş bildirildi. Raporun incelenmesi sonrası Ildır Mahallesi’nde 387 ada, 18 parselin kayaya yaslanan kısmında, Erythrai kazı başkanlığınca önerilen Kybele kutsal alanı '1'inci derece arkeolojik sit alanı' olarak tescil edildi.
İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu, 1'inci derece arkeolojik sit sınırlarının tel çit ile çevrilmesine, bilimsel amaçlar ve kazılar dışında hiçbir şekilde kullanılamayacağına, her türlü uygulama öncesi Koruma Bölge Kurulu’ndan izin alınmasına, yeni tarımsal alanların açılmamasına, yalnızca sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyetlerin devam edebileceğine ve koruma amaçlı imar planının hazırlanarak kurulda değerlendirilmek üzere müdürlüğe iletilmesine karar verdi. Ayrıca 1'inci derece arkeolojik sit alanı olan alanın doğal sit alanında kalması nedeniyle konunun Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne iletilmesine karar verildi.