Hayvanları Koruma Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle pet shoplarda sergilenerek hayvan satışı yapılması 14 Temmuz 2022'den itibaren yasaklanacak. Bu tarihten sonra evcil hayvan satışları internet üzerinden ve katalog ile yapılacak. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanı Hüseyin Gökçe Meşe, 14 Temmuz'dan sonra denetimlerin sıklaştırılacağını, yasağa uymayanlara hayvan başına 2 bin 43 lira cezai işlem uygulanacağını söyledi.

Resmi Gazete’de 14 Temmuz 2021 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren kanun ile birlikte 14 Temmuz 2022'den itibaren evcil hayvan satışları pet shoplarda yapılmayacak. Ev hayvanı satış yeri çalışma izni olan iş yerlerinde kedi ve köpek türleri bulundurulamayacak. Satışlar, internet üzerinden katalogdan yapılacak. Hayvanlar doğal ortamında yaşamaya devam ederken, hayvanın fotoğrafları ve bilgileri satıcı tarafından internete yüklenecek. Müşteriler, bu bilgileri inceleyip almaya karar verirse internet üzerinden alım gerçekleştirecek. Satıcı, hayvanı doğal ortamından sahibine teslim edecek.

'Bu hayvanlar pet shoplarda bulundurulmayacak'

Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanı Hüseyin Gökçe Meşe, 14 Temmuz 2021'de yürürlüğe giren kanun düzenlemesinin ardından iş yerlerine 1 yıl geçiş süresi verildiğini ve bu sürenin 14 Temmuz'da dolacağını hatırlattı. Meşe, "Artık pet shoplarda bu hayvanlar bulundurulmayacak. Satış devam edecek; ama canlı olarak görsel bir meta olarak bulundurmayıp katalog, internet siteleri ve Tarım ve Orman İl Müdürlüklerimiz tarafından üretim izni verilen yerlerden görsel olarak beğenilip o şekilde satış yapılacak" dedi.

Hayvan başına 2 bin 43 lira ceza

Meşe, kendisinin de hayvanların görsel olarak küçük alanlarda tutulup satılmasına üzüldüğünü vurgulayarak, "Toplumda böyle bir hassasiyet vardı. Bize talepler geliyordu. Biz de bunu Meclisimizdeki vekillerimize ilettik. Böyle bir kanun değişikliğinde yetki kullandılar. Bundan sonraki süreçte satanlar için ne olacak? Kanunda olmasına rağmen hala reyonda satış yapan pet shoplara ne olacak? Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü olarak her ay denetleme yapıyorlar. Denetleme sırasında böyle bir sorun olduğunda hayvan başına 2 bin 43 lira cezai işlem uygulayacaklar. Ayrıca bu hayvanların üretildiği yerlerin resmi olup olmadığı sorgulanıp, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'müze resmi olarak bildirilip, mevzuat kapsamında gerekli işlemler yapılacak. Ceza alan pet shopları kontrol altına alacağız. Reyonda satış devam ettiği sürece cezalar ve yaptırımlara devam edeceğiz" diye konuştu.

'Hayvanlar çiplenerek teslim edilecek'

Hüseyin Gökçe Meşe, üretim yerlerindeki hayvanların çipleri takılarak teslim edileceğini ve bu şekilde sokağa terk etme ya da diğer durumların takibinin yapılacağını da söyledi. Meşe, "Üretim yerlerinde çiplenip sahiplerine teslim edilerek satış olacak. Öncesinde çipleme zorunluluğumuz yoktu. Yeni kanunla böyle bir zorunluluk getirildi. Dolayısıyla sahiplenilen hayvanlara çip zorunluluğu getirildi. Buradaki amacımız kedi veya köpeğin sahiplenilerek sanki ailenin bir ferdiymiş gibi onlara bir kimlik çıkarma noktasında olacak. Araştırmalara göre önceden insanlar yaz tatilinde çocuklarına karne hediyesi olarak kedi-köpek gibi canlıları karne hediyesi olarak alıyorlardı. Tatil bitiminde maalesef aileler çocuklarını 3-4 aylık dönemde mutlu ettikten sonra bu can dostlarımızı sokağa bırakma yoluna gidiyor. Bu çipler sayesinde sokakta bulunan bir hayvanın kime ait olduğu, hangi tarihte nerede üretildiği, hangi aşıları olduğu bu çiplerde yazılı olacak. Hayvanları sahiplenip onların sokağa bırakılmaması ve üzücü olaylar olmaması için böyle bir yola gidildi" dedi.

Meşe, 14 Temmuz hatırlatması yaparak, "Pet shop sahiplerine bu hayvanların bulundurulmaması, hayvan başına 2 bin 43 TL cezası olduğunu hatırlatmak isterim. Bu sistem pet shoplar için de bir noktada faydalı olur. Sadece ihtiyaçların alınması için bir satış yeri olacak. Katalog üzerinden satılması en doğrusu olacaktır. Üretim yeri için vatandaş il tarım müdürlüğüne başvuruyor, oradan ekipler giderek yere 'uygun mu değil mi' diye bakıyor, 'hayvan refahı açısından uygun mu' buna bakıyorlar. Ve kapasite raporu veriyorlar. Bu rapor dahilinde üretim sayısı belirleniyor" diye konuştu.

'Merdiven altı üretimi tetikleyecek'

Pet shop sahibi Fahri Karadayı da yeni düzenlemenin teorik olarak mantıklı, işletme konusunda sıkıntılı olduğunu söyleyerek, "Hayvan severler de bu durumdan memnun değiller. Merdiven altını yok edip, bize daha farklı yaptırımlar olabilirdi. Biz zaten 5-6 yerden denetleniyorduk. Bu düzenleme merdiven altı üretimi tetikleyecek. Evdeki üreticilere işler sarktı, onlar başka yerlere saldırmaya çalışıyorlar, insanların ellerinde hayvanlar var, bir şekilde satmak istiyorlar. Merdiven altı üreticiler de el altından satış yapacaklar. Olması gereken bizce, büyük mağazalar tarafından belli bir büyüklükte ölçüye sahip, güzel kafesler yaptırılır, hayvan severler ile dirsek temaslı yaptırılır, mağazamızda almamız gereken önlemleri ona göre alırız" dedi.

'Tamamen yasaklanmalı'

Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Başkanı Ahmet Kemal Şenpolat, hayvan satışının tamamen yasaklanmasını talep etmiş, pet shop sahibi Ufuk Yardım ise esnaf için sürecin zor olacağını belirterek, kararın gözden geçirilmesi gerektiğini savunmuştu.

'Eskisi gibi satışlar olmayacak ama katalogdan satış yapacaklar'

Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Başkanı Ahmet Kemal Şenpolat, "Evcil hayvanların satışına ilişkin bir derece de olsa yasaklanması için madde geldi. Ancak kendilerine satış için bir yıl süre verildi, 14 Temmuz 2022 yılına kadar maalesef hayvan satışı devam edecek. Bu tarihten sonra bunların satışının olmaması gerekiyor. Fakat broşür üzerinden, katalogla internet üzerinden satışlar devam edecek. Dolayısıyla aslında biz zaten muradımıza eremedik. Esas istediğimiz şey tamamıyla bu satışın yasaklanması. Bizim esas derdimiz evcil hayvanların dükkanlarda yaşadığı ıstırap değil. Evet, bu da bir sorun ancak ana sorun bu hayvanların kontrolsüz bir şekilde neredeyse parasını veren herkese satılabiliyor olması. Daha sonrasında bu hayvanın terkedilmesini kontrol bile demiyorsunuz. Ardından hayvanların eşleştirilmesi ya da çiftleştirilmesi nedeniyle sokak hayvanlarına yönelik problemin artmasıyla biz bu yasayı istemiştik. Ancak biz artık çok büyük bir değişiklik olacağını sanmıyoruz. Belki eskisi gibi satışlar olmayacak ama aynı kişiler size katalogdan sunum yapacak. Hatta internetten hayvan seçim olanağınız olacak. Dolayısıyla popülasyonu aşağıya indirmeye yönelik bir madde değişikliği olmadı. Bu durum bizi çok umutlandırmadı ve sevindirmedi açıkçası. Ana sorunumuz bizim popülasyonu eritmekti. Hayvan bakımevlerinde bu kadar terkedilmiş hayvan varken hala satışının tamamen yasaklanmaması bir şekil sorunun giderilmemesi için yapılmış hobi tatmini oluyor. Bu kadar zavallı hayvan var onların tedavisine destek olun. Sırf cins diye binlerce dolarlık hayvan almaya gerek yok" dedi.

'Kedi köpek internet üzerinden satılıp illegal geçim kaynağı olacak'

Pet shop sahibi Ufuk Yardım, "Çok zor olacak. Çünkü bu kedi köpekleri barınaklara salanlar oradan sadece cins kedi köpekleri alıyorlar. Sokak kedi köpeklerini çok fazla arayan soran yok. Bu hayvanları sokağa salsalar olmaz. Belediyelerin barınakları var ama İstanbul'da 4 bin tane pet shop var, bu kadar kedi köpeğe bakacak belediye de yok. Çok büyük bir izdiham olur, hem kedi köpeklere yazık olur, hem esnaf arkadaşlara yazık olur. Bu kararı tekrar gözden geçirsinler. Kedi köpek internet üzerinden satılıp illegal bir geçim kaynağı olacaktır. Kedi köpek satın alanlar için güvenli alım satım olmayacak. Şikayet edecekleri bir merci de olmayacak bu yüzden bunu da tavsiye etmiyoruz" diye konuşmuştu.

Yasa hayvanları koruyamadı: Katalogdan, internetten hayvan satışı yapılacak