Levent Gök Sur'daki Dramı Anlattı!
CHP heyeti Sur ve Mardin’de incelemelerde bulundu, izlenimler ürkütücü...
Sokağa çıkma yasağı ile birlikte başlatılan operasyonlar nedeniyle savaş alanına dönen Diyarbakır’ın Sur ilçesinde ve Mardin’de incelemelerde bulunan CHP heyeti, bir kentin dramına tanıklık etti. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, Diyarbakır’da 11 bin esnafın kepenk kapattığını, bu durumun 100 bin kişiyi işinden ettiğini, Mardin’de ise turizm sektöründe çalışan 700 kişinin işsiz kaldığını söyledi. 12 Eylül darbesinin yaşandığı gün Türkiye’de 27 saatlik sokağa çıkma yasağı uygulandığını anımsatan Gök, “Demokrasinin üzerine şal örtüldüğü, temel hak ve hürriyetlerin yok edildiği ortamlarda dahi Türkiye’de AKP iktidarında olduğu gibi bir politika uygulanmamıştır” dedi.
Levent Gök başkanlığında, İstanbul Milletvekili Ali Özcan, Burdur Milletvekili Mehmet Göker, Kırklareli Milletvekili Vecdi Gündoğdu ve Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş’tan oluşan CHP heyeti, Diyarbakır Sur ve Mardin’de incelemelerde bulundu. Heyet, mülki amirlerinin yanı sıra esnaf ve ticaret odaları, barolar ve yurttaşlarla görüşmelerinin ardından edindiği izlenimleri önümüzdeki günlerde raporlaştıracak. Ziyaretlere ilişkin ilk izlenimlerini anlatan Gök, şu tespitleri yaptı:
‘11 bin esnaf battı, 100 bin işsiz var’
- Sur’un büyük bölümü enkaz haline geldi ve kullanılamaz halde. Yaklaşık 11 bin esnaf ve 100 bin çalışan, bu durumdan etkilendi. Güneydoğu’nun en canlı ticaret merkezlerinden biri olan Sur, bu özelliğini tamamen kaybetmiş durumda.
- Ticaret odası, tam 11 bin esnafın kepenk kapattığını söyledi. 11 bin esnafın yanında çalışan 100 bin kişi de şu anda işsiz kalmış.
- Esnafın mal varlığı dükkanlarda çürümeye terkedilmiş. Sur içinde ne yaşandığına dair çok büyük bir bilgi kirliliği var.
- Top sesleri arasında Sur’u gezdik. İzlenimimiz, Sur’daki çatışmaların kısa sürede bitecek gibi gözükmediği.
- İlçe nüfusu büyük ölçüde boşalmış durumda. Yalnız Sur değil, çevresindeki mahallelerde de ciddi bir nüfus çıkışı var. Çünkü o mahallelerdeki insanlar da olayların kendilerine yansıyacağı endişesini taşıyor.
- UNESCO kültür mirası listesinde yer alan Kurşunlu Camisi, Paşa Camisi, Sur Dragos Kilisesi, Çardaklı Hamamı, Dört Ayaklı Minare kullanılamaz hale gelmiş durumda.
‘Sur’un ruhu kayboldu’
- 33 medeniyetin yaşadığı Sur’da, olaylar bugün dursa bile, ilçenin eski haline kavuşması mümkün değil. Sur’un artık ruhu kaybolmuş durumda. Binaların yıkıldığı, kültürel mirasın yok edildiği bir ortamda ticaret de bitince, eski günleri yakalamak artık mümkün değildir. Diyarbakır’ın en önemli merkezi olan Sur artık bir hayalet kente dönüşmüştür.
- Bugün olaylar bitse bile Sur’un eski canlılığına kavuşması 5 yıldan önce mümkün görünmüyor. Büyük bir ekonomik çöküş yaşanıyor. Sur’da sağlık hizmetleri verilemiyor, eğitim durmuş durumda.
‘Kiralar iki katına çıktı’
- Sur’dan kaçışlar nedeniyle Diyarbakır’da kiralar patlamış durumda. Eskiden 300-400 TL’ye ev bulmak mümkünken, şimdi 1000 TL’ye kadar çıkmış.
- Hükümetin sözünü ettiği kira yardımını alana rastlayamadık. Ayda 1000 TL para verdik diyor Başbakan, bunu alanı göremedik ama 300-400 TL alan AKP yandaşları olduğunu ifade ediyorlar.
- Sur’daki sır açıklanmalıdır. Yani, Diyarbakır’ın kalbi olan Sur’da PKK’lilerin nasıl silah depoladıklarını ve 80 güne varan sokağa çıkma yasaklarını iktidar kamuoyuna anlatmalıdır.
- Askerlerimiz, polislerimiz şehit olurken, iktidarın ikircikli siyaseti, cumhurbaşkanının kişisel ihtirası yanında iyi eğitilmiş PKK’liler karşısında gencecik fidanların solmasına yol açıyor. Güvenlik güçlerimiz de bir an önce bu ortamın bitmesini istiyorlar.
- Mardin’de yaptığımız temaslarda, esnafın tamamına yakınının günü siftahsız kapattığını gördük. Bankalara bile giren çıkan yok.
‘Mardin’de turizm sektöründe 700 bin kişi işsiz’
- Turizmde 5 bin yatak kapasitesi olan kentte yılın her dönemi oteller yüzde 100 dolulukla çalışırken, bugün bu otellerin 6 tanesi kapanmış durumda. Otelcilik sektöründe toplam 700 kişi işsiz kalmış ve kalan otellerdeki doluluk oranı yüzde 10’u geçmiyor.
- Mardin Belediye Başkanı Ahmet Türk’ün verdiği bilgiye göre, her yıl yaklaşık 1 milyon kişinin ziyaret ettiği Mardin’e şuanda gelen kimse yok.
- Yıllık ihracatı 1.5 milyar dolar olan kentin, bugünkü ihracat rakamı 250-300 milyon dolara gerilemiş.
‘12 Eylül’de 27 saat, bugün 80 gün’
- Başbakan 30 bin TL’lik krediden söz ediyor. Ancak bu kredi koşullu kredi. Almak için memurdan kefil bulacaksınız, ipotek vereceksiniz ve üstüne bir de borcunuz olmayacak. Şu anda Mardin ve Diyarbakır’da bu durumda olan hiçbir esnaf yok. Dolayısıyla kredi için başvuru da yok.
- Cumhuriyet tarihimizde, darbe dönemleri dahil sokağa çıkma yasakları son dercee sınırlı uygulanmıştır. Şu anda AKP iktidarının uyguladığı sokağa çıkma yasakları anayasaya ve yasaya aykırıdır. Çünkü bu yasak, ancak OHAL ve sıkıyönetim hallerinde uygulanır ve Meclis’ten geçen bir kararla mümkündür. Darbe dönemlerinde dahi, Türkiye’de en uzun süreli sokağa çıkma yasağı 29 Eylül 1980 yılında Malatya’da iki işyerinin patlaması olayının ardından 33 saattir. 12 Eylül darbesinin olduğu gün bile uygulanan yasağın süresi 27 saattir. O tarihten sonra da yasaklar gece 24.00 ile 05.00 saatleri arasında uygulanmıştır. Demokrasinin üzerine şal örtüldüğü, temel hak ve hürriyetlerin yok edildiği ortamlarda dahi Türkiye’de AKP iktidarında olduğu gibi bir politika uygulanmamıştır.
