Rus bilim insanı açıkladı: İstemediğimiz anıları sildirebilecek miyiz?

Rus bilim insanı Sinirbilim Laboratuvarı Başkanı Olga Ivaşkina ile beynin sinirsel işleyişi ile ilgili röpörtaj yapıldı. Ivaşkina, şu anki teknolojiyi kullanarak hafızamızda istenmeyen anıların silinip silenemeyeceğini, kadın ve erkeklerin beyninde farklılık olup olmadığını yanıtladı.

Ayrıca, uzman, gelecekte, psikolojik bozuklukları hafızanın seçici olarak silinmesiyle tedavi etmenin mümkün olacağını ve teknolojinin daha da gelişmesiyle, kişiliğin dijital kopyalarını oluşturmanın bile mümkün olacağını söyledi.

Röpörtaj şöyle:

Hafıza yapısı nasıl ve teknolojiyi kullanarak nasıl kontrol edilebilir?

Hafıza özel beyin hücreleri grupları tarafından kodlanır. Bu gruplardaki nöronlar birlikte çalışır, çeşitli gerçekleri hatırlar, çeşitli anılar oluşturur. Transgenik teknolojiyi kullanarak, nöronlar etiketlenebilir ve yapay olarak etkilenebilir.

Örneğin,deneye göre bir kemirgeni bir şeyden korkuturuz, çevreyi kaygılı hislerle ilişkilendirmede aktif olan hücrelerini etiketleriz. Dahası, hayvan için güvenli bir yerde, ışık yardımı ile nöronlar üzerinde hareket ederiz, önceki durumla ilgili anıları yapay olarak taklit edip ve bir korku reaksiyonu gözlemleriz, yani kelimenin tam anlamıyla farelerin beynine bakıyoruz. Belirli bir nöron aktif hale geldiğinde, nöronlar daha da parlar, bu özel duyusal floresan (aydınlık) proteinlerin yardımı ile oluyor. Bir mikroskop kullanarak, beyin hücrelerine ne olduğunu görüyoruz, hücrelerin bulunduğu yeri ve kalıpları arıyoruz. Eğer bir hayvana bir şey öğrettiysek, bir hayvandan bir gün veya bir ay içinde (bir fare için oldukça uzun zamandır) düşünmesini istediğimizde “nöronların aktivitesine bakarız. Fare bir şeyi unutursa, diğer “ekstra” nöronların bağlanabileceğini görürüz.

İnsan araştırmalarında bu teknolojiden beklenti nedir?

Farklı hafıza biçimlerini keşfedebiliriz. Örneğin, travmatik hafıza, düşmanlığa katılım veya bir tür travma sonrası stres bozukluğu geliştirebileceği zaman. Farelerde, travmatik hafıza da modellenebilir. Yapısını inceliyoruz ve diğer anıları etkilemeden seçici bir şekilde silmenin bir yolunu arıyoruz. Gelecekte, bu insanlarda travma sonrası stres bozukluğunun tedavisinde kullanılabilir. Bu sadece bir örnek.

Bu süreç nasıl oluyor, hafızamızı nasıl silebiliriz?

Ekstra bilgi beyinden sürekli silinir. Cumartesi günü kahvaltı için üç hafta önce ne yediğinizi sorarsam, hemen cevap veremezsiniz, çünkü bu bilgi sizin için çok önemli değil. Bir şeyi sürekli hatırlıyor ve unutuyoruz, bunlar fizyolojik olarak normal süreçlerdir. Ayrıca, hafif ya da farmakolojik ajanları kullanarak, bellek oluşturucu sinir ağlarını imha edebilirsiniz.

Peki hafıza miktarını arttırmak mümkün mü?

Fare modelinde, unutulan bazı özel anıları güncelleyebiliriz. Ancak hafıza miktarını değiştirmek, önemli ölçüde arttırmak için beyine koşullu bir flaş sürücü bağlamak gerekir,  bu tür teknolojiler henüz mevcut değil.

Son on yılda beyin araştırmacılarınca ne keşifler yapıldı, ne kadar ilerleme sağlandı?

Beynin yapısını anlamada önemli derecede gelişme katedildi. Nöronların çeşitli fonksiyonlarla ilişkili gruplara toplandıkları belirlendi. Teoride, bu 1960-1970'lerden biliniyordu, ancak deneysel olarak ancak şimdi doğrulandı. Ek olarak, beynin moleküler bileşenlerini oldukça iyi biliyoruz, nöronlarda çalışan genleri biliyoruz ve onları etkili bir şekilde yönlendirebiliriz.

Erkeklerin ve kadınların beyninde farklılıklar var mıdır?

Bu bir efsanedir çünkü farklılıklar istatistiksel olarak doğrulanmamıştır. Bir erkeğin beyni bir kadından daha büyük çünkü erkekler ortalama olarak kadınlardan daha fazla hacme sahip. Ne de olsa, bir balinanın beyni bir erkeğin beyninden daha büyüktür, hiçbir anlamı yoktur.

Ancak bilişsel fırsatlar sunan öğrenmeyi ve hatırlamayı mümkün kılan temel ilkeler, erkeklerin, kadınların, farklı milletlerden ve ırklardan insanların beyinlerinde aynıdır. Farklılıklar, örneğin, farklı cinsiyetteki çocuklara farklı şekillerde öğretilmeye başladığında başlar. Tabii ki kültürel özellikler var ve kendine özgü farklılıklar var. Örneğin, kadınların beynindeki hamilelik ve doğum sırasında hormonal seviyelerin düzenlenmesini sağlayan bazı yapılar gibi. Ama genel olarak, biz hemen hemen aynıyız.

Kaynak: https://russian.rt.com/science/article/688669-ivashkina-kurchatovskii-institut-intervyu