Bedensel, zihinsel ve psiko-sosyal açıdan çocuğun gelişimine katkıda bulunan, çocuğun hayal gücü ve yaratıcılığını destekleyen nesneler olan oyuncaklar, gelişim sürecinde çocukları olumlu olduğu kadar olumsuz da etkileyebiliyor. Çocukların hareketlerine düzen getiren, bilişsel gelişimlerine destekte bulunan, oyun malzemesi veya oyun aracı olan oyuncaklar toplumun değerlerini, teknolojilerini, beğenilerini ve düşüncelerini de yansıtıyor. Bazen de çocuklar, yetişkinlerce kendilerine sunulan oyuncaklara, yetişkinlerin onları tasarlarken hayal bile etmedikleri işlevleri, mana ve imgeleri yüklüyor. Oyuncakları, çocuğun elindeki hamur gibi de düşünmek mümkün. Ona istediği şekli veren çocuk hem çevresini hem de yaşamı keşfediyor, hayal gücü eşliğinde oyuncakları çok daha farklı bir anlamda görüp değerlendiriyor.

Oyuncakların seçimi ise ebeveynler için çok zor bir karar. Köşeye atılmasını istemiyorsanız doğru çocuğa doğru oyuncakla dokunmaya dikkat etmelisiniz. Çünkü oyuncaklar mutlaka çocuğun yaşına, ilgisine, becerisine ve gelişim düzeyine uygun olmalı. Çocuğun yaş ve beceri düzeyinin altında olan bir oyuncak, zevk vermeyip, ilgi alanından çabuk çıkabiliyor. Yaş ve beceri düzeyinin üstünde alınmış bir oyuncak ise başarısızlık duygusu yaratıyor. Çocuklar kendileri takıp çıkardıkları, hazır olmayan oyuncaklarla ve kesip yapıştırdıkları kağıtlar, şekil verdikleri hamurlar, deneme-yanılma yoluyla buldukları oyuncaklarla daha uzun süre oynuyor. Önlerine koyulan malzemenin yöneticisi olan minikler, yaptıkları oyuncak ile zafer duygusunu yaşıyor.

Boş kasalı bir kamyon ile çocuğun hayal gücüne yol verin!

Oyuncağın kaç saat ya da kaç yıl çocuğun ilgi alanında kalabileceği önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Bir oyuncak uzun süre çocuğun ilgi alanında kalabiliyorsa bu başarılı ve iyi seçilmiş bir oyuncak demek oluyor. Oyuncak fonksiyonel olmalı, fazla yapılanmış olmamalı ve yaratıcılığı sınırlamamalı. Mesela bir çocuk için boş kasalı bir kamyon çok daha fonksiyonel olabiliyor. Çünkü bu kamyonun boş kasasına dilediğini yerleştirip kendi hayal gücünü konuşturabiliyor.

Travma yaşayan çocuklar ne tür oyuncaklarla oynamalı?

Son dönemde art arda gelen deprem haberleri, yetişkinlerin yanı sıra çocukların da etkilenmesine neden oldu. Uzmanlar, bu travmaları atlatmaları için oyuncakların önemine dikkat çekiyor. Oyun ve oyuncaklarla kendilerini dışa vuran, duygu ve düşüncelerini aktaran çocuklar için çeşitli oyuncaklar büyük bir katkı sunuyor.

Psiko-sosyal problemlerin yaşandığı bu dönemde oyuncakların seçiminde anne ve babalar iki kat titiz davranıyor. ‘Acaba ambulans arabası mı peluş oyuncak mı çocuk için daha iyi’ diyenler için çocuk uzmanları, bir ayrım yapmanın önemli olmadığını söylüyor. Çocuğun da küçük bir birey olduğunu ve yetişkinlerle birlikte her olayı yaşadığını söyleyen uzmanlar, hayatın içinde olan ve gerçeği yansıtan her türlü oyuncağın çocuklara gönderilebileceğini belirtiyor. Günlük yaşamlarında oynadıkları farklı türlerdeki oyuncakların bir anda yok edilmemesi gerektiği de vurgulanıyor.

Peluş oyuncaklar güvende hissettiriyor

Çocukların özellikle geceleri yatarken sarıldığı peluş oyuncaklar, güven hissi veriyor. Bu nedenle küçük yaşlarda bol bol peluş oyuncaklar alınması ve özellikle deprem gibi olumsuzluklarda çocukların yeniden güven duymasını sağlıyor. Çocuğu ürkütmeyen, sevimli, sade ve ayrıntısız oyuncaklar olmasından dolayı da peluş oyuncaklar tercih edilebilir. Cinsiyet ayrımına yer vermeyen, hem kız hem de erkek çocukların severek oynaması bakımından da peluş oyuncaklar önemli. Ayrıca yumuşaklığıyla çocuğa zarar vermeyen yapısı da oldukça önemli.

Çocukların dilini oyunlarla çözün

Küçük yaştaki çocukların, her türlü oyuncak ile kendilerine ait bir dünya kurmaları ve gerçek hayatta yıkılan binaların aksine yeni bir dünya inşa etmeleri mümkün. Oyun hamurları ve boyama kitaplarıyla da çocuklar ifade yeteneklerini geliştiriyor, resimlerle yaşadıklarını anlatabiliyor.

Oyuncak seçiminde uzmanların önerilerini dinleyin

Çocukların bir numaralı uğraşları olan ve hayatlarının ayrılmaz parçası olan oyuncaklar, dikkatli bir seçim gerektiriyor. Bu nedenle çocuk uzmanlarının yanı sıra deneyimli oyuncak satıcılarından destek alınmalı. Oyuncağın doğru tanıtılması, anne ve babaya gerekli bilginin verilmesi uygun oyuncağın bulunmasına yardımcı olacaktır. Dikkatli seçilmiş bir oyuncak ise çocuğun oyuncaktan ve oyundan en iyi şekilde yararlanmasını sağlıyor.