BirGün Gazetesi'nden Sebahat Karakoyun'un haberine göre, rejimi değiştiren anayasa değişikliğinin üzerinden bir buçuk yıl geçtiği halde altı ay içinde yapılması gereken içtüzük değişikliği konusunda adım atmayan AKP, 1 Ekim’de açılacak Meclis’i iç tüzük değiştirilinceye kadar ‘fiili durum’ yaratarak Başkanlık Divanı kararlarıyla çalıştırmayı planlıyor.

Muhalefetini sesini kısmaya yönelik kapsamlı bir içtüzük taslağı üzerindeki çalışmalarını sonuçlandıran AKP, bu değişiklikleri yapması zaman alacağı için geçici bir çözüm arayışında. Yürürlükteki Anayasa’ya uyum için zorunlu olan içtüzük değişiklikleri yapılmadığı için 1 Ekim’de başlayacak yeni yasama yılında oturumu yöneten TBMM Başkanvekili’nin inisiyatifi ile farklılık gösteren uygulamalar nedeniyle karmaşa yaşanması kaçınılmaz görünüyor.

AKP’nin muhalefete mensup Başkanvekili’nin başkanlığındaki oturumlarda istenmeyen durumlarla karşı karşıya kalma riskine karşı, kapsamlı içtüzük değişikliğini gündeme getirmeden önce yeni sistemin gerektirdiği 20-25 maddelik bir acil uyum düzenlemesini gündeme getirebileceği belirtiliyor.

Başkanlık Divanı toplanacak

Katıldığı canlı yayında iç tüzük değişiklikleri yapılmadan Meclis’te yeni yasama döneminin başlamasına yönelik eleştirileri “kıyamet kopmaz” sözleriyle hafife alan AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, “Mevcut tüzüğün anayasa ile çelişmeyen hükümleri uygulanır. Onun dışındaki durumlarda da Meclis gündemine hakimdir. Başkanlık Divanı ilkesel karar alır, uygulama yapar” sözleriyle AKP’nin “fiili durum yaratma” planını doğruladı.

TBMM Başkanlık Divanı da 1 Ekim’le birlikte yaşanabilecek tüzük karmaşası yaşanmaması için bir ortak uygulama planı için toplantıya çağrıldı. Toplantıya, Başkanlık Divanı üyelerinin yanısıra Meclis’teki partilerin bütün grup başkanvekilleri de davet edildi.

CHP: Keyfi yönetim anlayışı

AKP’nin içtüzük değişikliği ile ilgili tutumu muhalefet cephesinde de tepkilere neden oldu. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, “Bütün otoriter rejimlerde olduğu gibi AKP önce anayasasızlaştırma sürecini dayattı. Eski anayasayı fiili durum yaratarak hükümsüz kıldı. Sonra istediği tek adam rejimine uygun anayasayı Bahçeli’nin taşeronluğuyla OHAL’de, eşit olmayan seçim koşullarında geçirince kendi yaptığı anayasaya da uymadı. Anayasa’nın 6 ay içinde içtüzük değişikliğinin yapılacağı belirtilmesine karşın 17 aydır içtüzük yapmamayı marifet saydılar” dedi. Meclis’in yeni sistemdeki çalışma koşullarını belirlemek için içtüzük değişikliğinin önemine dikkati çeken Özel, “Bunu yapmayan AKP, ‘Meclis gündemine hakimdir’ anlayışıyla sayısal çoğunluğuna dayanarak Meclis’e keyfi bir yönetim anlayışını dayatmayı hedefliyor. Daha önce Anayasa’ya uymak yerine anayasayı kendilerine uyduranlar şimdi iç tüzüğü değiştirmeyerek fiili durum yaratmaya yeni bir dayatmaya hazırlanıyor” diye konuştu.

HDP: Açılışa gerilim hâkim olacak 

HDP Grup Başkanvekili Ayhan Bilgen de muhalefetin ülkenin zor bir süreçten geçtiğini belirterek, içtüzük konusunun da Meclis’te gerilim konusu olduğunu belirtti. AKP’nin üzerinde çalıştığı iç tüzük taslağı ile ilgili kamuoyuna yansıyan detaylara dikkati çeken Bilgen, “Konuşma sürelerin kısıtlamak, oylamaları tek güne indirmeye kalkılması vekillerin daha önemli işlerle uğraşacağı varsayımı üzerine kurulu. Milletvekilinin birinci görevi yasama faaliyetlerine katılmaktır. Bunu işleri hızlı kotarmak, kanunları hızlı geçirmek diye tarif ederseniz bu parlamento sadece şekli bir kurum olarak kalır, asla işlevselleşemez." dedi.

FİİLİ DURUM NEDİR?

“Kanuna göre”, “hukuki olarak” anlamına gelen “de jure” kavramının karşıtı “de facto” durumdur. "De facto" ise; kanuni tanımda yer almayan, kanuni olmayan, fiili durum, fiili var olma, hukuki değil, yani dayanağını yazılı hukuk sisteminin kanunlarından almayan anlamını taşımaktadır.