Deloitte Türkiye’nin 2022 yılı birleşme ve satın alma işlemleri raporuna göre, Türkiye’de birleşme ve satın alma ortamı geçen yıla paralel bir görünüm sergiledi. 2022 yılında işlem hacmi yüzde 8 artışla 11 milyar dolara yaklaştı ve pandemi sonrası dönemin en yüksek seviyesine ulaştı. 400’ün üzerinde işlem ile tüm zamanların en yüksek işlem sayısı gerçekleşti.

En büyük işlem Varlık Fonu’nun Türk Telekom yatırımı

Türkiye’de, birkaç büyük çaplı işlem toplam yıllık işlem hacmi üzerinde belirleyici oldu. İlk 10 işlem, toplam işlem hacminin yaklaşık yüzde 50’sini oluştururken, işlem sayısının yüzde 73’üne karşılık gelen 10 milyon doların altındaki işlem büyüklüğüne sahip 295 işlem, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 4’ünü oluşturdu.

Ortalama işlem hacmi 27 milyon dolar ile geçmiş yıllara benzer bir seviyede gerçekleşti. Rapora göre birleşme ve satın almalarda işlem hacmine, Türkiye Varlık Fonu’nun Türk Telekom yatırımı damga vurdu. Açıklanan en büyük işlem, Türk Telekom'un Türkiye Varlık Fonu tarafından 1.65 milyar dolar karşılığında satın alınması oldu ve bu yılın toplam işlem hacminin yüzde 15’ini oluşturdu.

Türkiye’de gerçekleşen işlemlerde yerli ve yabancı yatırımcılar işlem hacmini neredeyse eşit olarak paylaştı. Yabancı yatırımcılar işlem hacminin yüzde 51’ini oluşturdu. Melek yatırımcıların büyük rol oynadığı işlem sayısında yerli yatırımcılar yüzde 76 oranı ile öne çıktı. Türk yatırımcıların dahil olduğu işlemlerin toplam değeri yüzde 27 artarak 5.4 milyar dolara ulaştı, toplam işlem sayısı da yüzde 2 oranında arttı.

En büyük yabancı işlemi Garanti’nin pay alımı

Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik yatırımları 2022’de yüzde 6 düşüşle 5.5 milyar dolara geriledi. En büyük yabancı yatırımcı işlemi 1,4 milyar dolar tutarındaki İspanyol BBVA'nın hissedarı olduğu Garanti BBVA’daki paylarını artırma işlemi oldu. Körfez sermayesi yatırımları 2022’de 2,3 milyar dolar ile son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Buna göre, Körfez bölgesinden yatırımcılar toplam yabancı yatırımcı işlem hacminin yüzde 42’sini oluşturdu. Güneş enerjisi alanında IHC - Kalyon Enerji (490 milyon dolar) işlemi, Mubadala liderliğinde Getir’in 768 milyon dolar tutarındaki yatırım turu ve QIA - Dream Restaurants yatırımları körfez sermayesinin önemli işlemleri olarak öne çıktı.

Avrupalı yatırımcılar bir kez daha 44 işlemle liderliği üstlenirken, Asya-Pasifik bölgesinin katkısı yüzde 2 ile sınırlı kaldı. Avrupalı yatırımcıların işlem hacmindeki payı 2021'de yüzde 29'dan 2022'de yüzde 39'a yükseldi. 2021’de 3,6 milyar dolar seviyesinde olan Kuzey Amerikalı yatırımcıların işlem hacmi yaklaşık 840 milyon dolar seviyesine geriledi.

En büyük 10 işlemin toplam işlem hacmine katkısı yaklaşık yüzde 50 oldu (2021 – yüzde 46). İşlem değeri 500 milyon doların üzerinde yalnızca 4 işlem gerçekleşti. İşlemlerin büyük çoğunluğu küçük ve orta ölçekli başlangıç aşamasındaki girişimlerde gerçekleşti. Toplam işlem sayısının yüzde 73'üne karşılık gelen, işlem değeri 10 milyon doların altında olan 295 işlem, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 4'ünü temsil etti. Tüm işlemler dahil ortalama işlem büyüklüğü 27 milyon dolar oldu.

Finans, oyun ve telekom sektörü öne çıktı

Teknoloji ve finansal hizmetler, 2022'de toplam işlem sayısının yüzde 27'sini oluşturarak işlem sayısı bakımından ilk sıralarda yer aldı. Finansal hizmetler 46 işlem ve 1,8 milyar dolar ile işlem hacminde başı çekerek, yıllık toplam işlem hacminin yüzde 16'sını oluşturdu. Finansal yatırımcılar, yaklaşık 5 milyar dolar değerinde 268 adet işlem gerçekleştirdi.

Bununla birlikte büyük ölçekli Türk Telekom ve Getir işlemlerinin etkisiyle finansal yatırımcıların işlem hacmi yüzde 19 oranında artış gösterdi. Finansal yatırımcıların toplam işlem sayısında en büyük paya sahip olan risk sermayesi ve melek yatırımlarının toplamı 240’ın üzerinde işlem ile 1,6 milyar dolar oldu.

Bu yatırımcıların toplam işlem sayısına katkısı yüzde 66'ya ulaştı. Teknoloji, mobil ve internet, e-ticaret ve oyun sektörleri risk sermayesi için en cazip sektörler oldu. Bu alanda Getir (768 milyon dolar), Dream Games (255 milyon dolar) ve Insider (121 milyon dolar) yatırımları öne çıktı.

Oyun sektörü işlemleri 2022'de yaklaşık 530 milyon dolar ve 30'un üzerinde işlemle bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 80 artış gösterdi. Dream Games’in değerlemesi yaklaşık 2.75 milyar dolara ulaşırken, Spyke Games VC Griffin Gaming Partners’dan 50 milyon dolar gibi rekor bir seviyede başlangıç yatırımı aldı.