Muğla’nın Dalaman ilçesine bağlı Kapukargun köyünde daha önce durdurulan ‘Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma – Eleme Tesisi İşletmeciliği Projesi’ için Muğla Valiliği tarafından 5 Ekim 2020 tarihinde ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir’ kararı verildi. Karara karşı bölge sakinleri dava açtı. Dava dilekçesinde bölge sakinlerinin avukatı Bora Sarıca projenin yerleşim yerlerine yakın mesafede olduğu, emisyonların dağılması bakımından uygun bir yer olmadığı, projenin doğal çevre unsurlarına aykırı bir görüntü oluşturacağı, proje alanına 3 km uzaklıkta zeytinliklerin bulunduğu gibi gerekçelerle verilen kararın iptalini istedi. Davayı projenin sahibi YDA İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim şirketi de müdahil oldu.

‘Sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkı’

Davayı görüşen Muğla 1. İdare Mahkemesi, Anayasa'ya atıfta bulunarak herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğunu anımsattı. Zeytinlik sahalarıyla ilgili ilgili yönetmeliği de değinen mahkeme zeytinlik sahaları içinde ve bu sahaların en az 3 km mesafede zeytin ağaçlarının bitkisel gelişimi ile çoğalmasını engelleyecek kimyevi atık, toz ve duman çıkaran tesisin yapılamayacağını belirtti. Muğla İl Tarım e Orman Müdürlüğü’nden alınan bilgilere de kararında yer veren mahkeme söz konusu proje alanında yapılan inceleme sonucu taş ocağının 3 kilometre çevresinde kuzeyinde, doğusunda ve güney doğusunda 150 – 1500 metre mesafede ekonomik verim çağında yoğun bir şekilde zeytin ağaçları olduğunu vurguladı.

‘Orman içinde’

Mahkeme kararında bilirkişi raporunda da bahsetti. Davaya sunulan bilirkişi raporunda özetle söz konusu proje sahasının orman alanları içerisinde olduğu, 3 km çevresinde zeytinlik alanların bulunduğu, 3 km batıda Dalaman Üretim Çiftliği’nin de içinde bulunduğu ve Dalaman Ovası’nda sulu mutlak tarım arazileri olduğu anlatıldı. Projenin patlatmalı açık ocak işletmeciliği şeklinde yapılacağına dikkat çekilen raporda projenin çevre yerleşmeler, zeytinlikler ve tarım alanları üzerinde olumsuz etkiler yaratacağı, orman üzerinde baskı ortaya çıkaracağı belirtildi ve projenin uygun olmadığı ifade edildi.

‘Karar iptal edildi’

Bilirkişi raporunu dikkate alan mahkeme de proje alanına yakın mesafede zeytinlik alanlar bulunduğuna dikkat çekerek valiliğin kararını iptal etti. Mahkeme kararında özetle şu ifadeleri kullandı:

“Söz konusu tesiste zeytinliklere zarar vermeden, toz ve duman çıkarmayacak şekilde faaliyette bulunulmasının mümkün olmadığının anlaşıldığı, ayrıca gerek bu bakımdan gerekse de yakındaki orman alanları, diğer çevresel etmenler yönünden dava konusu işleme dayanak teşkil eden proje tanıtım dosyasının eksik ve yetersiz olduğu hususlarının bilirkişi raporuyla ortaya konulduğu için "Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma - Eleme Tesisi İşletmeciliği Projesi"ne verilen ‘ÇED Gerekli Değildir" kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”